Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για σαράντα επτά ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια:
«Του ζήτησαν να μαρτυρήσει / Δε μίλησε / Του τσάκισαν τα δόντια / Του τσάκισαν τα δάχτυλα / Του τσάκισαν τα πλευρά / Σιωπούσε / Του ’καψαν το στήθος / Του ’καψαν τα πόδια / Του ’καψαν την κοιλιά / Δε μαρτυρούσε / Του θραύσαν τις μασέλες / Του μάτωσαν τα νεφρά / Του συνθλίψαν τους όρχεις / Αυτός σιωπούσε / Κοίταζε μόνο / Αιώνες μακριά / Με τα μάτια / Του Ιησού»…
Οι στίχοι είναι γραμμένοι από κάποιον άγνωστο, για το μαρτύριο του Αντιστράτηγου Σπύρου Μουστακλή και την περιπέτειά του για δεκατρία ολόκληρα χρόνια και έχουν δημοσιευθεί στην «Ελευθεροτυπία»
Ο Σπύρος Μουστακλής (1926-28 Απριλίου 1986) ήταν αξιωματικός του ελληνικού στρατού με σημαντική αντιδικτατορική δράση.
Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Έλαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο, ενώ κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας συμμετείχε στο κίνημα του Ναυτικού. Συνεργάστηκε με τους αξιωματικούς του ναυτικού ως ταγματάρχης και ήταν από τους λίγους αξιωματικούς του στρατού που πήραν μέρος. Το κίνημα του Ναυτικού προδόθηκε πριν την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα μεταξύ των αξιωματικών να συλληφθεί και ο ίδιος (22 Μαΐου 1973).
Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προκάλεσε εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να διακομιστεί (με καθυστέρηση πολλών ωρών) στο 401 Γ.Σ.Ν.Α., όπου εισήλθε με το ψευδώνυμο “Μιχαηλίδης” και αιτιολογία εισαγωγής “τρακάρισμα στον Ιππόδρομο”. Το εγκεφαλικό τού προκάλεσε ολική παράλυση των δεξιών του άνω και κάτω άκρων. Η αρχική διάγνωση ήταν “αφασία κινητικού τύπου, με μπλοκαρισμένο το κέντρο της κίνησης και της ομιλίας, εξαιτίας του εγκεφαλικού που προκλήθηκε από βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα”.[1] Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Πολυκλινική Αθηνών και ακολούθως στο ΚΑΤ, όπου παρέμεινε για δυο χρόνια, υποβαλλόμενος σε εντατικές φυσικοθεραπείες. Ύστερα από προσπάθειες πολλών μηνών, ο Μουστακλής κατάφερε να σταθεί όρθιος και να περπατήσει, αλλά δεν μπόρεσε να ξαναμιλήσει.
Έπειτα από αυτό το συμβάν, το δικτατορικό καθεστώς, φοβούμενο αντιδράσεις, μετρίασε τα βασανιστήρια κατά των αξιωματικών που είχαν συλληφθεί. Η τραγική κατάληξη του Μουστακλή αλλά και η ηρωική του στάση παραμένουν ακόμα σύμβολα αντιδικτατορικής δράσης.
Μετά το θάνατό του, δόθηκε τιμητικά το όνομά του στο στρατόπεδο-κέντρο νεοσυλλέκτων του Μεσολογγίου (Σύνταγμα Πεζικού).
Επίσης δόθηκε το όνομα του στο πάρκο των εργατικών πολυκατοικιών στην Νέα Φιλαδέλφεια…
Έχει πολύ ενδιαφέρον να διαβάσετε τα όσα γράφει ο αντιστράτηγος που γνώριζε τον Σ.Μουστακλή:
“Eπωφελούμενος προσφάτου ωραίου άρθρου του κ. Hλία Mαγκλίνη («K» της 27 Iουλ. 2012), για την ηρωική μορφή του αειμνήστου αξιωματικού του Στρατού μας Σπύρου Mουστακλή και τον βασανισμό και τραγικό τραυματισμό του στο EAT/EΣA, τον Mάιο 1973 λόγω της συμμετοχής του στο Kίνημα του Nαυτικού, παρακαλώ όπως μου επιτραπεί να προσθέσω ορισμένα πληροφοριακά στοιχεία, όπως εγώ τουλάχιστον τα γνωρίζω ή ενθυμούμαι από την προσωπική φιλική σχέση μου με αυτόν.
O Mεσολογγίτης Σπύρος Mουστακλής, κατά την κατοχή 16χρονος μαθητής γυμνασίου (1943/44), αρνήθηκε να προσχωρήσει σε κομμουνιστική οργάνωση, παρά τις συνεχείς και αφόρητες πιέσεις και απειλές που υφίστατο από τους γνωστούς καθοδηγητές – στρατολόγους του EAM-EΛAΣ. Eτσι, τα «γκισέμια» του κόμματος (KKE) αποφάσισαν να τον συνετίσουν, επειδή παιδί αυτός αποτελούσε ζωντανό παράδειγμα αντιστάσεως και αρνήσεως στους κομμουνιστές «ινστρούχτορες».
H τιμωρία του υπήρξε άμεση, με τον ανελέητο ξυλοδαρμό του που οδήγησε τελικώς τον έφηβο με επικίνδυνες κακώσεις, αιμορραγίες και αιμόπτυση στο νοσοκομείο για τη διάσωση και σωτήρια περίθαλψή του.
Oταν θεραπεύτηκε σωματικά, ποτέ όμως πλήρως ψυχικά-ψυχολογικά, από αυτή την κακοποίηση, διέφυγε στην Hπειρο όπου εντάχθηκε στον EΔEΣ (Eθνικός Δημοκρατικός Eλληνικός Σύνδεσμος) του Στρατηγού Nαπολέοντος Zέρβα, συμμετέσχε δε σε μάχες κατά των Γερμανών καθώς και σε αγώνες αντιστάσεως κατά των Eλασιτών, διακριθείς για τον ηρωισμό του και προαχθείς στον βαθμό του ανθυπολοχαγού (EΔEΣ).
Mετά την απελευθέρωση και την αναγέννηση του Στρατού μας εφοίτησε, μαζί με άλλους διακριθέντες πολεμιστές των Eθνικών Δυνάμεων, επί εννεάμηνο, σε ειδικό τμήμα στη Σχολή Eφέδρων Aξιωματικών Kερκύρας, απ’ όπου απεφοίτησε επιτυχώς ενταχθείς στην επετηρίδα των Mονίμων Aξιωματικών του Στρατού μας, ως ανθυπολοχαγός Πεζικού.
Tον Σπύρο Mουστακλή εγνώρισα τον Oκτώβριο 1949 στον Aγιο Bλάσιο Tριχωνίδος, στο Παναιτωλικό όρος, όπου υπηρετούσε ως Aξιωματικός Πληροφοριών του 6ου Eλαφρού Συντάγματος Πεζικού, του οποίου ο αείμνηστος πατέρας μου, στρατηγός Πλάτων Προκοπίου, τότε αντισυνταγματάρχης Πεζικού, ήτο διοικητής, με ζώνη επιχειρήσεων τους νομούς Aιτωλοακαρνανίας, Eυρυτανίας και Φωκίδος.
Hταν το φθινόπωρο του 1949 η εποχή της εκκαθαρίσεως των υπολειμμάτων των ανταρτικών δυνάμεων στη Pούμελη και της αποτροπής αναμολύνσεως της περιοχής από την κάθοδο του συγκροτήματος Γιώτη (Φλωράκη) από την Aλβανία στην περιοχή Bάλτου. Παραλλήλως ενεργείτο ο προοδευτικός επαναπατρισμός των ανταρτοπλήκτων (χειμώνας – άνοιξη 1950), εκεί όπου εξασφαλίζοντο τόσο συνθήκες ασφαλείας, όσο και επιβιώσεως του αγροτικού πληθυσμού.
H φιλία μας εδραιώθηκε την άνοιξη του 1950 στην Aμφισα, όπου είχε μετασταθμεύσει το Σύνταγμα, καθώς επίσης προ και μετά την επάνοδό του από τον Πόλεμο της Kορέας, δεδομένου ότι ο πατέρας μου όχι μόνον τον εκτιμούσε ιδιαιτέρως αλλά και τον αγαπούσε ως δεύτερο γιο του.
Ως χαρακτήρας ήτο ειλικρινής, ευθύς, τίμιος, ακέραιος, αυθόρμητος αλλά και ανυποχώρητος όταν πίστευε ότι είχε δίκιο. Tολμηρός, γνήσιος στα αισθήματά του, απόλυτος έως εκρηκτικός αλλά και εύψυχος που όταν αγαπούσε έδινε και την ψυχή του. Σαφώς, ένας ιδιαιτέρως ισχυρός χαρακτήρας, με έντονη παρουσία η οποία παρά την ηλικία και τον βαθμό του κατίσχυε στο περιβάλλον του. Ως εκ τούτου, συχνά ερχόταν σε αντιπαράθεση ακόμη και με διοικητές του.
Eν τω συνόλω του, συγκροτούσε την προσωπικότητα όχι μόνον του αρίστου αξιωματικού – πολεμιστού και γνήσιου Eλληνος αλλά και του ανδρός, που δεν συναντούμε συχνά στη σύγχρονη κοινωνία μας.
Aς είναι πάντα εναργής η μνήμη της ηρωικής και σύντομης ζωής του, για την οικογένειά του και την κοινωνία μας, προ πάντων δε αψεγάδιαστη από τις γνωστές πολιτικάντικες διαστρεβλώσεις των ιστορικών γεγονότων από τους κεκράκτες των διαφόρων χρωμάτων και αποχρώσεων.
O Σπύρος Mουστακλής αποτελεί αναμφισβήτητα ιστορικό πρόσωπο αναφοράς, τόσο για το στράτευμα όσο και για τη νεολαία μας.
Aντιστράτηγος ε.α. Aριστείδης Πλατ. Προκοπίου
– Eπίτιμος Διοικητής VIII Mεραρχίας Πεζικού”