«Ενα όνειρο 150 χρόνων έγινε πραγματικότητα. Οι πρόγονοί μας το εμπνεύστηκαν και εμείς αναλάβαμε να το υλοποιήσουμε». Σε μια λαμπρή τελετή στο προάστιο Ούσκιουνταρ (Σκούταρι), στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, ο τούρκος Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίασε με περισσή υπερηφάνεια το όνειρο των σουλτάνων: την υποθαλάσσια σήραγγα που συνδέει τη Δύση με την Ανατολή μόλις σε τέσσερα λεπτά και υπόσχεται να διευκολύνει τη μετακίνηση εκατομμυρίων ταξιδιωτών που διασχίζουν κάθε μέρα τους «δρόμους του μεταξιού». Οι τουρκικές Αρχές το βάπτισαν «έργο του αιώνα». Οι επικριτές μιλούν για ένα ακόμη σύμβολο του απολυταρχισμού της ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης Ερντογάν. Επειτα από εννέα χρόνια αναμονής, το Μαρμαράι, η υπόγεια σιδηροδρομική γραμμή των 14 χλμ., μέρος της οποίας – 1.400 μέτρα – περνά κάτω από τον Βόσπορο, αποτελεί το νέο απόκτημα της Κωνσταντινούπολης. Ενα από τα πολλά αμφιλεγόμενα έργα στα οποία ο τούρκος Πρωθυπουργός έχει επενδύσει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και τα οποία πυροδότησαν τις αντικυβερνητικές εξεγέρσεις του περασμένου Ιουνίου. Η ιδέα ενός υποθαλάσσιου τούνελ στον Βόσπορο που ενώνει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά γεννήθηκε το 1860 από τον σουλτάνο Αμπντούλ Μετζίτ, όμως για περισσότερο από έναν αιώνα παρέμεινε στη σφαίρα της φαντασίας. Στη δεκαετία του ’90, με τη δημογραφική έκρηξη στην Κωνσταντινούπολη, ο πληθυσμός της οποίας διπλασιάστηκε από το 1998 ξεπερνώντας σήμερα τα 15 εκατομμύρια κατοίκους, το φιλόδοξο σχέδιο τέθηκε ξανά επί τάπητος. Χάρη στην οικονομική στήριξη της Τράπεζας της Ιαπωνίας για τη Διεθνή Συνεργασία, η οποία χρηματοδότησε το Μαρμαράι με 735 εκατ. ευρώ, και στη συνέχεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ο θεμέλιος λίθος τοποθετήθηκε τον Μάιο του 2004. Τις εργασίες ανέλαβε κοινοπραξία τουρκικών και ιαπωνικών εταιρειών, ενώ το συνολικό κόστος της γραμμής ανήλθε σε 3 δισ. ευρώ.
ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΚΑΡΙΑ. Βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος, οι εργασίες θα ολοκληρώνονταν σε τέσσερα χρόνια. Μια σειρά από αρχαιολογικές ανασκαφές ωστόσο, οι οποίες διενεργούνταν παράλληλα και έφεραν στο φως 40.000 αντικείμενα αρχαιολογικής αξίας, καθυστέρησαν την αποπεράτωση κατά περίπου πέντε χρόνια. Ανάμεσα στα χιλιάδες αρχαιολογικά ευρήματα, τα περισσότερα από τα οποία βρέθηκαν στην ευρωπαϊκή πλευρά της Θάλασσας του Μαρμαρά, περιλαμβάνονται 30 σκαριά πλοίων βυζαντινού στολίσκου. Με το βλέμμα καρφωμένο στο Μαρμαράι, που «μόνο θα ωφελήσει την Κωνσταντινούπολη, την Τουρκία και την ανθρωπότητα», όπως δήλωσε στα χθεσινά εγκαίνια, ο Ερντογάν φάνηκε να δυσανασχετεί αρκετές φορές με τις καθυστερήσεις. Πριν από δύο χρόνια, μάλιστα, αναρωτήθηκε δημοσίως αν όλα αυτά τα πήλινα δοχεία και τα υπόλοιπα «αρχαιολογικά πράγματα είναι πιο σημαντικά από τον πληθυσμό».
Ολα αυτά ωστόσο αποτελούν παρελθόν. Η σιδηροδρομική γραμμή και η υποθαλάσσια σήραγγα βάθους 55 μέτρων έχουν πάρει σάρκα και οστά, με την ελπίδα ότι θα αποσυμφορηθούν οι δύο γέφυρες της Κωνσταντινούπολης οι οποίες ενώνουν την ανατολική με τη δυτική πλευρά του Βοσπόρου. Για την ώρα, ωστόσο, ένα «περιορισμένο μέρος» θα δοθεί στην κυκλοφορία, επισήμανε χθες ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Πολεοδομίας της Κωνσταντινούπολης Ταϊφούν Καχραμάν. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια ακόμη έως ότου το έργο ενταχθεί πλήρως στο συγκοινωνιακό δίκτυο της πόλης. «Ολα θα γίνουν πολύ αργότερα. Είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί τα εγκαίνια έγιναν τόσο εσπευσμένα», πρόσθεσε. Οι επικριτές του τούρκου Πρωθυπουργού απαντούν πως το Μαρμαράι είναι ένας άσος στο μανίκι του εν όψει των προσεχών δημοτικών εκλογών.
Μηχανικοί και αρχιτέκτονες, πάντως αμφισβητούν τη σεισμική ασφάλεια της σήραγγας και προειδοποιούν τους πολίτες να μην τη χρησιμοποιούν. Ο υπουργός Μεταφορών Μπιναλί Γιλντιρίμ από την πλευρά του διαβεβαιώνει τους πολίτες ότι το τούνελ έχει σχεδιαστεί για να αντέξει έναν σεισμό μεγέθους 9 βαθμών και χαρακτηρίζει το Μαρμαράι «το πιο ασφαλές μέρος της Πόλης».
Εθνική γιορτή
Στη χθεσινή τελετή των εγκαινίων, η οποία συνέπεσε με την 90ή επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας (29 Οκτωβρίου 1923), παρευρέθη επίσης ο ιάπωνας Πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε.
(tanea.gr)
