Αθλητικό σωματείο της Λευκωσίας. Μαζί με την «Ομόνοια» αποτελούν τις δύο μεγάλες αθλητικές δυνάμεις της Κύπρου.
Η ιστορική διαδρομή του συλλόγου ξεκινά στις 8 Νοεμβρίου 1926 στο ζαχαροπλαστείο Χατζηϊωάννου της Λευκωσίας, όταν σαράντα ελληνοκύπριοι αποφασίζουν να ιδρύσουν ένα νέο ποδοσφαιρικό σωματείο. Οι περισσότεροι είναι διαφωνούντα μέλη της ομάδας «Τραστ», που μαζί με τον Πανεργατικό κυριαρχούσε εκείνη την περίοδο στο ποδοσφαιρικό στερέωμα της αγγλοκρατούμενης Μεγαλονήσου. Το νεοσύστατο σωματείο επέλεξε ως χρώματα το κίτρινο της Κύπρου και το μπλε της Ελλάδας.
Ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του ΠΟΕΛ (Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας) ήταν και ένας ελλαδίτης, ο επιχειρηματίας Γεώργιος Πούλιας, που επιτάχυνε τις εξελίξεις μαζί με τον Διομήδη Συμεωνίδη και παρέμεινε στο τιμόνι του συλλόγου έως το 1958. Δύο χρόνια μετά την ίδρυσή του, ο ΠΟΕΛ μετονομάστηκε σε ΑΠΟΕΛ (Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας), όταν άνοιξε τις πόρτες και σε άλλα αθλήματα, όπως ο στίβος, το μπάσκετ, το βόλεϊ και το πινγκ-πονγκ.
Μέχρι το 1934, που ιδρύθηκε η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), ο ΑΠΟΕΛ έδινε φιλικά παιγνίδια και συμμετείχε σε αυτοσχέδια πρωταθλήματα. Το 1935 διοργανώθηκε το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα στην Κύπρο, με νικητή τον «Τραστ» και την επόμενη χρονιά ήταν η σειρά του ΑΠΟΕΛ να στεφθεί πρωταθλητής.
Το 1948 υπήρξε σημαδιακή χρονιά για τον ΑΠΟΕΛ, καθώς διασπάστηκε για πολιτικούς λόγους. Όλα ξεκίνησαν στις 23 Μαΐου, όταν το διοικητικό συμβούλιο της ομάδας απέστειλε τηλεγράφημα προς τον ΣΕΓΑΣ, με την ευκαιρία των πανελληνίων αγώνων στίβου. Η οικογένεια του ΑΠΟΕΛ απηύθυνε «εγκάρδιο αδελφικό χαιρετισμό σε ολόκληρη την ελληνική αθλούμενη νεολαία» και ευχόταν «όπως τερματισθεί η εθνοκτόνος ανταρσία».
Οι αριστερών πεποιθήσεων παράγοντες και αθλητές του ΑΠOΕΛ θεώρησαν το χαρακτηρισμό «εθνοκτόνος ανταρσία» πρόκληση και κομματική τοποθέτηση του σωματείου και διαχώρισαν τη θέση τους. Λίγες μέρες αργότερα αποχώρησαν και στις 4 Ιουνίου 1948, ίδρυσαν ένα νέο σωματείο στη Λευκωσία, την «Ομόνοια».
Από τότε, οι δύο ομάδες μονοπωλούν τους ποδοσφαιρικούς τίτλους στην Κύπρο και οι μεταξύ τους αγώνες αποτελούν το κλασσικό ντέρμπι της Μεγαλονήσου, που έχει και πολιτική χροιά. Το ΑΠΟΕΛ υποστηρίζουν οι οπαδοί του δεξιού ΔΗΣΥ και την Ομόνοια οι σύντροφοι του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ.
Την περίοδο 1963 – 1964 ο ΑΠΟΕΛ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα μαζί με τον Ολυμπιακό, που προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο μιας ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής διοργάνωσης. Με δύο νίκες απέκλεισε τη νορβηγική Λιν (6-0, 1-0) για τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Όμως ,στον δεύτερο γύρο έπεσε πάνω στην ισχυρή Σπόρτιγκ Λισαβόνας, από την οποία έχασε στο πρώτο παιγνίδι με 16-1. Το αποτέλεσμα αυτό αποτελεί ρεκόρ μεγαλύτερης ήττας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Την περίοδο 2002-2003, ο ΑΠΟΕΛ έκανε αισθητή την παρουσία του στην Ευρώπη. Έπαιξε 6 παιγνίδια σε προκριματικούς γύρους του Τσάμπιονς Λιγκ, προτού αποκλειστεί από την ΑΕΚ για τη φάση των ομίλων και στη συνέχεια έδωσε 4 αγώνες στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Συνολικός απολογισμός: 3 νίκες, 2 ισοπαλίες και 5 ήττες.
Την περίοδο 2009-2010 ο ΑΠΟΕΛ κατάφερε να μπει στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ για πρώτη φορά στην ιστορία του. Τερμάτισε στην τελευταία θέση του ομίλου του, ισοβαθμώντας με την Ατλέτικο Μαδρίτης, από την οποία αποκλείστηκε με διαφορά τερμάτων στα μεταξύ τους παιγνίδια, από την πρόκριση στους 32 του Γιουρόπα Λιγκ.
Η περίοδος 2011-2012 αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του ΑΠΟΕΛ, καθώς η ομάδα του Ιβάν Γιοβάνοβιτς έφθασε στα προημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ, όπου αποκλείστηκε από τη μεγάλη Ρεάλ Μαδρίτης των Μουρίνιο και Ρονάλντο. Έδωσε συνολικά 16 παιγνίδια, σημειώνοντας 7 νίκες, 4 ισοπαλίες και 5 ήττες.
Ο ΑΠΟΕΛ υπήρξε και η μοναδική κυπριακή ομάδα που συμμετείχε στο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής και δεν υποβιβάστηκε. Την περίοδο 1973 – 1974 κατέκτησε τη 13η θέση επί 18 ομάδων, σημειώνοντας 11 νίκες, 5 ισοπαλίες και 18 ήττες. Μετά την τουρκική εισβολή, οι κυπριακές ομάδες έπαψαν να αγωνίζονται στο Ελλαδικό Πρωτάθλημα.
Τη φανέλα του ΑΠΟΕΛ έχουν φορέσει γνωστοί ποδοσφαιριστές: Κώστας Χαραλαμπίδης, Γιασουμής Γιασουμή, Γιάννος Ιωάννου, Μαρίνος Ουζουνίδης, Σπύρος Μαραγκός, Ανδρέας Στυλιανού, Βεριντιάνο Μαρτσέλο, Ρόλαντ Γκόμεζ, Τόμας Βόταβα, Τόζα Σάμπουριτς, Τόμι Κάσσιντι, Τέρι Μακ Ντέρμοτ, Γκάρι Οουεν, Γιόζεφ Κίπριχ, Πάτρικ Ογκουνσότο, Σίνισα Γκόγκιτς, Μιχάλης Καψής, Μαρίνος Σατσιάς, Χρήστος Κόντης, Μιλτιάδης Σαπάνης και Νίκος Μαχλάς.
Στον πάγκο της έχουν καθίσει προπονητές, όπως οι Τάκης Λεμονής, Γιώργος Παράσχος, Νίκος Αλέφαντος, Γιάννης Ματζουράκης, Μπέλα Γκούτμαν, Ντούσαν Ουρίν, Γιάτσεκ Γκμοχ, Κουρτ Γιάρα, Χρίστο Μπόνεκ, Ευγένιος Γκέραρντ, Γιόζεφ Κίνσλερ και Γιέρζι Εγκελ.
Μεγάλη είναι η προσφορά του ΑΠΟΕΛ και στους εθνικούς αγώνες. Πολλοί αθλητές του συμμετείχαν στον απελευθερωτικό αγώνα (1955 – 1959) και την απόκρουση της τουρκικής εισβολής το 1974. Κορυφαίο παράδειγμα αυτοθυσίας, ο αθλητής στίβου του συλλόγου Μιχαλάκης Καραολής, που απαγχονίστηκε από τις αγγλικές αρχές κατοχής στις 10 Μαΐου 1956.
Τίτλοι:
Ποδόσφαιρο
Πρωταθλήματα (22): 1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1947, 1948, 1949, 1952, 1965, 1973, 1980, 1986, 1990, 1992, 1996, 2002, 2004, 2007, 2009, 2011, 2013.
Κύπελλα (19): 1937, 1941, 1947, 1951, 1963, 1968, 1969, 1973, 1976, 1978, 1979, 1984, 1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2006, 2008. Σουπερ Καπ [«Κυπριακή Ασπίδα»] (13): 1963, 1984, 1986, 1992, 1993, 1996, 1999, 2002, 2004, 2008, 2009, 2011, 2013.
Μπάσκετ
Πρωταθλήματα (10): 1976, 1979, 1981, 1995, 1996, 1998, 1999, 2002, 2009, 2010.
Κύπελλα (11): 1973, 1979, 1984, 1986, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 2002, 2003. Σουπερ Καπ [«Κυπριακή Ασπίδα»] (10): 1972, 1976, 1986, 1994, 1995, 1996, 1998, 2001, 2002, 2010.
Βόλεϊ
Πρωταθλήματα (7):1971, 1979, 1980, 1981, 1983, 1984, 1985.
Κύπελλα (5): 1979, 1981, 1982, 1984, 1985.
(sansimera.gr)
