Προχθές, τα 137 από τα 180 διαμερίσματα πέρασαν στο ΤΑΙΠΕΔ για να πωληθούν ή να παραχωρηθούν. Στις υπόλοιπες κατοικίες των 55 τετραγωνικών επιμένουν να ζουν 50 ιδιοκτήτες,παρά τις δύσκολες συνθήκες και την εικόνα εγκατάλειψης
Είναι μεσημέρι και παιδιά μεταναστών παίζουν μπάλα στον χώρο μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης πολυκατοικίας στα Προσφυγικά. Ή μάλλον προσπαθούν να παίξουν, αφού όλοι οι ενδιάμεσοι χώροι πλέον έχουν γίνει ένα απέραντο πάρκινγκ από αυτοκίνητα που αφήνουν όσοι εργάζονται στη γύρω περιοχή. Το 2015 συμπληρώνονται 80 χρόνια από τότε που οικοδομήθηκε το συγκρότημα των οκτώ πολυκατοικιών με τα 228 διαμερίσματα και στέγασε τους πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Από αυτά τα 180, τα οποία βρίσκονται κυρίως στις τέσσερις πρώτες πολυκατοικίες, ανήκουν εδώ και πάνω από μία δεκαετία στο Δημόσιο. Ολα τα προηγούμενα σχέδια αξιοποίησης των Προσφυγικών ναυάγησαν, αφήνοντάς τα αναξιοποίητα. Η τελευταία εξέλιξη σε ένα πολυετές σίριαλ προτάσεων έγινε γνωστή μόλις προχθές: τα 137 από τα 180 διαμερίσματα του Δημοσίου μεταβιβάζονται στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), προκειμένου να πωληθούν ή να παραχωρηθούν.
Η σημερινή εικόνα, πάντως, δεν θυμίζει σε τίποτα την εποχή που η συγκεκριμένη περιοχή έσφυζε από ζωή και τα διαμερίσματα ήταν «ζωντανά». Μισογκρεμισμένα μπαλκόνια, κατεστραμμένα διαμερίσματα, βρώμικες προσόψεις, δυσάρεστες μυρωδιές, βόθροι ξεχειλισμένοι. Μόνο κάποια πολύχρωμα ρούχα και σκεπάσματα απλωμένα σε ορισμένα μπαλκόνια και μερικές γλάστρες είναι αυτά που δηλώνουν ότι κάποιοι συνεχίζουν να μένουν εκεί.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΕΓΟΙ. Εδώ και μερικά χρόνια τα διαμερίσματα αυτά είναι κατειλημμένα από μετανάστες αλλά και από αστέγους, από λίγους εξαρτημένους από τα ναρκωτικά και κάποιους οι οποίοι ιδεολογικά και μόνο θέλουν να μείνουν στις προσφυγικές πολυκατοικίες. Οι περισσότερες από τις κατοικίες που ανήκουν στο Δημόσιο δεν έχουν ρεύμα, ούτε νερό. Παρ’ όλα αυτά, οι «παράνομοι» ένοικοι παίρνουν ο ένας από τον άλλο με λάστιχα και καλώδια.
Ανθρωποι ψάχνουν στα σκουπίδια ενώ λίγο πιο πέρα μια οικογένεια Αφγανών, μπροστά στην είσοδο του «σπιτιού» της, ξεδιαλύνει τα αντικείμενα που κάποιο μέλος της βρήκε στους κάδους.
Στην αντίπερα όχθη, οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων που βρίσκονται κυρίως στις τέσσερις πίσω πολυκατοικίες. Γι’ αυτούς τους 50 τα Προσφυγικά είναι το σπίτι τους και δηλώνουν απρόθυμοι, παρά τις αντιξοότητες, να τα εγκαταλείψουν.
Πενήντα οκτώ χρόνια ζει στην τρίτη – από τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας – προσφυγική πολυκατοικία η Μακρίνα Γεωργιάδη. «Από τότε που παντρεύτηκα μένω εδώ. Δεν φύγαμε, παρότι θα μπορούσαμε, γιατί έχουμε καλές αναμνήσεις» λέει καθισμένη στο χολ του σπιτιού της. Εκεί, στα 52 τετραγωνικά μέτρα, μεγάλωσε μαζί με τον σύζυγό της, τον ηθοποιό Αγγελο Γεωργιάδη, τα δύο παιδιά τους. «Παρά τα όποια προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζαμε εκείνες τις εποχές, είχαμε την ησυχία μας. Θυμάμαι τα παιδιά μας έπαιζαν στους ενδιάμεσους χώρους που ήταν ελεύθεροι και οι μητέρες κατεβαίναμε και τα προσέχαμε». Η οικογένεια Γεωργιάδη δεν άλλαξε τη διαρρύθμιση του σπιτιού. «Το αφήσαμε όπως το είχαν δώσει τότε, στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Το προσέχαμε όμως. Κάθε δύο χρόνια το έβαφα μόνη μου. Αλλωστε αυτό είναι το βασίλειό μου».
Ο γιος και η κόρη της έφυγαν και τα τελευταία χρόνια, από τότε που πέθανε ο σύζυγός της, έμενε μόνη της. Μέχρι που πέρυσι η εγγονή της, η Μακρίνα, ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει. «Ολα έχουν αλλάξει. Πλέον, τα περισσότερα σπίτια έχουν καταληφθεί από μετανάστες. Κάθε 15 ημέρες βλέπουμε κι άλλους. Η αλήθεια είναι ότι δύο φορές έχω φωνάξει την Αστυνομία καθώς προσπάθησαν να σπάσουν τις κλειδαριές των διαμερισμάτων του Δημοσίου που βρίσκονται στην πολυκατοικία».
Από το 1937 κατοικεί η Ελένη Παπαβασιλείου στην πολυκατοικία επί της οδού Κορωνείας, καθώς οι γονείς της ήταν οι πρώτοι που αγόρασαν το διαμέρισμα. «Είχαμε μια γειτονιά που θα τη ζήλευε ο καθένας, ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης και της αρχιτεκτονικής. Εδώ είναι όλη μας η ζωή. Οι αγώνες που κάναμε δεν ήταν μόνο για μας. Αυτό που ονειρεύομαι είναι να ξαναζωντανέψει αυτή η γειτονιά και να ζήσουν τα νέα παιδιά όπως εμείς. Αν τη φροντίσουν θα μπορέσουν στα διαμερίσματα να μείνουν ακόμη και οικογένειες οι οποίες λόγω κρίσης έχασαν τα σπίτια τους και κοιμούνται στους δρόμους».
