Με λαμπρότητα, κατάνυξη και μεγάλη συγκίνηση τελέστηκε την Κυριακή 24 Αυγούστου το πρωί η πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον εορτάζοντα Ιερό Ναό του Κοσμά του Αιτωλού στη Ν. Φιλαδέλφεια χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κυδωνιών (Αϊβαλί ) κ. Αθηναγόρα.
Ο Σύνδεσμος Μικρασιατών Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας ΟΙ ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του προϊσταμένου του Ιερού Ναού Κοσμά του Αιτωλού Αρχιμανδρίτη Τιμόθεου Ηλιάκη παρέστη με αντιπροσωπεία του στις εορταστικές εκδηλώσεις αποτελούμενη από τον Πρόεδρο Χρήστο Τριανταφύλλου, τον Γεν.Γραμματέα Χρήστο Κοπελούσο, την Ταμία Αρετή Παπαδοπούλου, το μέλος του Δ.Σ Ειρήνη Αμαξοπούλου καθώς και τα μέλη του Συνδέσμου Βασίλη Γεωργιάδη και Σταύρο Μπαρίκο.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε το γεγονός ότι καθ’ όλη την διάρκεια της θείας λειτουργίας αλλά και τις ανακήρυξης του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Αθηναγόρα ως επίτιμου δημότη Ν. Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας, έφεραν τις ιστορικές σημαίες ( Συνδέσμου, Βυζαντινή και Κων/νου Παλαιολόγου).
Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας και αφού έγινε ανακήρυξη του Σεβασμιωτάτου Κυδωνιών ως επίτιμου δημότη της πόλης μας και μετά την απονομή σε αυτόν τιμητικής πλακέτας από τον εκπρόσωπο της Δημοτικής Αρχής κ. Χαράλαμπο Μπόβο, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Μικρασιάτων Χρήστος Τριανταφύλλου μίλησε στη συνέχεια και είπε τα εξής:
“Τιμάμε σήμερα τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού, το κήρυγμα του οποίου παρηγόρησε γενεές υποδούλων Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και εξέθρεψε τον σπόρο της Ελευθερίας. Μέσα από το λόγο του Κοσμά του Αιτωλού πηγάζει η ανάγκη για παιδεία και γνώση ιδίως δε για γνώση της ελληνικής γλώσσας.
Τιμάμε επίσης και τον Μητροπολίτη Κυδωνιών, τον Σεβασμιώτατο κύριο Αθηναγόρα και τον ανακηρύσσουμε επίτιμο δημότη του Προσφυγικού μας Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας- Νέας Χαλκηδόνας. Ο από Βοιωτίας κ. Αθηναγόρας είναι αξιοθαύμαστος που έθεσε εαυτόν στην υπηρεσία του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού της διασποράς, σε έναν χώρο με τόσες αντιξοότητες όπως εκείνον του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Σεβασμιώτατος κ. Αθηναγόρας, άνδρας ευρείας μορφώσεως και κύρους, διαδέχεται εκτός των άλλων προκατόχων του και τον Κυδωνιών Γρηγόριο, τον καλό ποιμένα του Αϊβαλί, που λόγω της εθνικής του δράσεως δοκίμασε πολλές εξορίες και διώξεις.
Στα δύσκολα χρόνια του ξεριζωμού κατόρθωσε να στείλει στην Ελλάδα και να σώσει 25.000 Αϊβαλιώτες και 26 Ιερείς. Ο ίδιος, όπως ο Σμύρνης Χρυσόστομος αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του για να σωθεί.
Το Αϊβαλί, όπως είναι μεταφρασμένη στα τουρκικά η λέξη Κυδωνίαι, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά κέντρα του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία, το δεύτερο μετά τη Σμύρνη.
Η μεγάλη ακμή του Αϊβαλιού τοποθετείται χρονικά μετά τον 18ο αιώνα. Ο Ελληνικός πληθυσμός του άσκησε μεγάλη επιρροή στη ντόπια ζωή μέχρι και το 1922, όταν το σύνολο των Ελλήνων εκδιώχθηκε και στη θέση τους ήρθαν μουσουλμάνοι, κυρίως από την Κρήτη, στα πλαίσια της επαίσχυντης υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών, για να αποτελέσει και η πόλη αυτή ένα ακόμη σύμβολο της προσφυγιάς του 1922.
Σήμερα πολλοί από τους ηλικιωμένους κατοίκους της πόλης εξακολουθούν να μιλούν Ελληνικά, ενώ πολλά τουρκικά τεμένη είναι πρώην Ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες.
Να μην ξεχνάμε ότι το Αϊβαλί είναι η πόλη από την οποία κατάγεται ο ζωγράφος, σπουδαίος αγιογράφος και συγγραφέας Φώτης Κόντογλου, αλλά και οι συγγραφείς Ηλίας Βενέζης και Στρατής Δούκας.
Σήμερα λοιπόν τιμάμε τη μνήμη και τη συνέχεια. Που ξεκινά από την αρχαία Ελλάδα και τους Έλληνες που ανέπτυξαν την Μικρά Ασία ως σπουδαίο πολιτιστικό και χριστιανικό κέντρο, περνά μέσα από την τουρκοκρατία, τον απελευθερωτικό αγώνα και τους πνευματικούς πατέρες του Έθνους, στέκεται με σεβασμό στο μαρτύριο των προγόνων μας Μικρασιατών και φτάνει μέχρι του σημερινούς φορείς αυτής της παράδοσης.
Κι έχει ιδιαίτερη σημασία αυτή η χειρονομία τιμής και μνήμης σήμερα που έχουμε φτάσει να αμφισβητείται η ίδια η ιστορική πραγματικότητα και να αναρωτιόμαστε αν υπήρξε ή όχι σφαγή των Ποντίων και η Μικρασιατική Καταστροφή. Σήμερα λίγες μέρες πριν από την τραγική επέτειο της 29ης Αυγούστου1922, η μέρα που μπήκαν στην Σμύρνη τα πρώτα τουρκικά στρατιωτικά τμήματα.
Στην ιστορική μνήμη πάντα δικαιώνεται η αλήθεια. Αρκεί κάθε γενιά να φροντίζει για τη διάσωση και τη διάδοσή της ώστε να μην ξεχαστεί.
Κι αυτό κάνουμε εμείς σήμερα ως Μικρασιάτες, ως χριστιανοί και ως Έλληνες.
Για αυτό αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στον προϊστάμενο αυτού του Ιερού Ναού της πόλης μας τον Αρχιμανδρίτη Τιμόθεο Ηλιάκη και τους συνεφημερίους του για την πρωτοβουλία τους αυτή.
Σεβασμιώτατε Πατέρα Αθηναγόρα σας καλωσορίζουμε στη πόλη μας.”
Σε ένδειξη τιμής προς τους Μικρασιάτες πρόσφυγες που ήρθαν και κατοίκησαν την Νέα Φιλαδέλφεια και τη Νέα Χαλκηδόνα , ο Σεβασμιώτατος κ. Αθηναγόρας προσέφερε εκ μέρους του Ιερού Ναού Κοσμά του Αιτωλού και του Αρχιμανδρίτη Τιμόθεου Ηλιάκη στον Πρόεδρο του Συνδέσμου Σταυρό του Αγίου Κοσμά και σχετική τιμητική διάκριση.
Ο Σύνδεσμος Μικρασιατών προσέφερε στον τιμώμενο Αρχιερέα και εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, παραδοσιακά χειροποίητα γλυκά που έφτιαξαν Μικρασιάτισσες μέλη του Συνδέσμου.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Χρήστος Τριανταφύλλου Χρήστος Κοπελούσος
