Μπράβοι, τσιλιαδόροι και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ συνθέτουν το σκηνικό γύρω από την ανακύκλωση. Στελέχη ελεγκτικών μηχανισμών κάνουν λόγο για μαφία σκληρότερη και από αυτή των ναρκωτικών, ενώ κάποια στιγμή, η Εισαγγελία Περιβάλλοντος έκανε λόγο για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης.
Και πως αλλιώς μπορούσε να χαρακτηριστεί το θέμα εάν αναλογιστούμε ότι ο «Δημόκριτος», μέτρησε τα ποσοστά διοξινών στην περιοχή του Ασπροπύργου, όπου ήταν εγκατεστημένη η μονάδα ανακύκλωσης που καιγόταν επί μέρες «πνίγοντας» την Αττική και συνιστά μέτρα προστασίας του πληθυσμού. Η Πολιτεία φυσικά και γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει. Δείχνει όμως να αφυπνίζεται μόνον μετά από ένα γεγονός σαν και αυτού του Ασπρόπυργου, οπότε και εξαγγέλλονται αυστηροί έλεγχοι, τόσο κατά την λειτουργία όσο και κατά την αδειοδότηση.
Όπως και στην περίπτωση της μονάδας ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο, με επωνυμία «Γενική Ανακύκλωση Χάρτου Κτηματική Ξενοδοχειακή ΑΕ», όπου, σύμφωνα με πληροφορίες του kathimerini.gr, εντοπίστηκαν νοσοκομειακά απόβλητα, ληγμένα φάρμακα, ορυκτέλαια, και μεγάλος αριθμός ελαστικών.
Και ο Δημόκριτος που μέτρησε υψηλά επίπεδα διοξινών στην περιοχή, μετά την πρόσφατη πυρκαγιά της μονάδας ανακύκλωσης, ζητά μέτρα για την προστασία του πληθυσμού και την αποτροπή της εισόδου διοξινών στην τροφική αλυσίδα.
Ο μεγαλύτερος επισημαίνει κίνδυνος για την τροφική αλυσίδα αφορά κυρίως στις τροφές ζωικής προέλευσης και συνιστά απαγόρευση της ελεύθερης βοσκής, σταυλισμο των ζώων και διατροφή τους αποκλειστικά με ζωοτροφές.
Ζητά, επίσης, να σκεπαστούν ακάλυπτες δεξαμενές νερού για ύδρευση οικισμών ή πότισμα ζώων και τέλος σχολαστικό πλύσιμο των φρούτων και λαχανικών που παράγονται στην περιοχή.
Εν τω μεταξύ, σήμερα το πρωί, αποχώρησαν από τις εγκαταστάσεις της και οι τελευταίες δυνάμεις της Πυροσβεστικής που βρίσκονταν στο σημείο για την αποσόβηση τυχόν αναζωπυρώσεων.
Η επίμαχη μονάδα ανακύκλωσης έχει απασχολήσει τις αρχές και κατά το παρελθόν, οπότε οι επιθεωρητές περιβάλλοντος είχαν επιβάλλει υψηλά πρόστιμα.
Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι δεν είναι και η μοναδική που, όπως εκ του αποτελέσματος απεδείχθη, δεν εφάρμοζε την ισχύουσα νομοθεσία. Κατά τον ίδιο τρόπο έχουν εντοπιστεί να λειτουργούν πολλές ακόμη μονάδες, ενώ για ακόμη περισσότερες υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες ότι καταστρατηγούν κάθε έννοια περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο η Πολιτεία μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, με υποστελεχωμένες και υπολειτουργούσες τόσο την Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος όσο και την αντίστοιχη Αστυνομία. Γιατί όπως είπε στέλεχος ελεγκτικής υπηρεσίας του δημοσίου «το κύκλωμα γύρω από την ανακύκλωση είναι πιο σκληρό και από αυτό των ναρκωτικών. Διακινούνται παρανόμως, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, στα πρότυπα εγκληματικής οργάνωσης, με μπράβους και τσιλιαδόρους».
Ας δούμε λοιπόν πως λειτουργεί το σύστημα:
Μια εταιρία υπογράφει μνημόνιο συνεργασίας με έναν ή περισσότερους Δήμους της περιφέρειας, να μαζεύει το υλικό των μπλε κάδων. Το υλικό το συγκεντρώνει σε ένα σημείο και όταν μαζευτεί μια ικανή ποσότητα το μεταφέρει στις εγκαταστάσεις της, στην Αθήνα.
Το συγκεντρωθέν υλικό, όμως δεν είναι στο σύνολό του ανακυκλώσιμο, αλλά σύμμεικτο, δηλαδή περιέχει και οικιακά απορρίμματα.
Όταν τα φορτηγά φτάσουν στις εγκαταστάσεις της εταιρίας (ΚΔΑΥ), το υλικό ζυγίζεται. Βγαίνει, για παράδειγμα, πεντακόσιοι τόνοι. Σε αυτή την ποσότητα μπαίνει ένα «καπέλο» της τάξεως των διακοσίων τόνων, που σημαίνει ότι έχουμε συνολικά, μια ποσότητα επτακοσίων τόνων.
Θεωρητικά, τώρα πρέπει να γίνει η διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. Κάποιες εταιρίες όμως (και δεν είναι λίγες) δεν κάνουν διαλογή, αλλά δεματοποιούν το σύνολο της συγκεντρωθείσας ποσότητας, την οποία και στέλνουν στον ΧΥΤΑ Φυλής, ως υπόλειμμα διαλογής, έναντι ενός ευρώ, τον τόνο, αντί 45 ευρώ που είναι το τιμολόγιο για τα φορτηγά των Δήμων και 65 ευρώ για τα ιδιωτικά φορτηγά.
Κι εδώ προκύπτει η σχέση διαπλοκής Δήμων και εταιριών ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ), αφού, όπως δήλωσε στέλεχος ελεγκτικής αρχής, ο Δήμος της περιφέρειας «ξεφορτώνεται» τα σκουπίδια του στην Φυλή, ενώ ο Δήμος της Αττικής τα «ξεφορτώνεται» έναντι ενός ευρώ τον τόνο, ως υπόλειμμα διαλογής ανακύκλωσης. Γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα πλήρωνε 45 ή 65 ευρώ τον τόνο. Ταυτοχρόνως οι Δήμοι παρουσιάζουν δραστηριότητα σε ότι αφορά την ανακύκλωση και παίρνουν επιδοτήσεις από διάφορα προγράμματα, ενώ
ενισχύονται με εξοπλισμό (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κλπ).
Τι παρουσιάζει τώρα ως «καθαρό» υλικό ανακύκλωσης ο εργολάβος (ΚΔΑΥ) που ανέλαβε το έργο.
Όλοι έχουμε δει στον δρόμο κάποιους ανθρώπους (συνήθως αλλοδαπούς) να μαζεύουν σε καρότσια χαρτιά, μέταλλα και λοιπό ανακυκλώσιμα υλικά. Το υλικά αυτά τα μεταπωλούν σε μεγαλύτερους εμπόρους και αυτοί με την σειρά τους (πάντα σε πολύ χαμηλές τιμές) σε μεγαλύτερους, έως ότου η «αλυσίδα» φτάσει στο Κέντρο Διαχείρισης Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ). Αυτή την ποσότητα ο εργολάβος την «ξεπλένει» και την παρουσιάζει ως «καθαρό» υλικό ανακύκλωσης έπειτα από διαλογή, της σύμμεικτης ποσότητας που μετέφερε. Και την «καθαρή» ποσότητα αυτή όχι μόνον εμπορεύεται, αλλά και επιδοτείται με 20 έως 25 ευρώ τον τόνο.
Συνήθως, η Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης πιστοποιεί τις «καθαρές» ποσότητες και με αυτή το ΚΔΑΥ πληρώνεται.
Σε κάποιες ακραίες όμως περιπτώσεις, η ΕΕΑΑ ΑΕ, δεν μπορεί να δώσει την πιστοποίηση, όταν το εμφανιζόμενο ποσοστό διαλογής είναι πολύ μικρό (10% έως 30%) λόγω μεγάλης ποσότητας οικιακών απορριμμάτων. Στην περίπτωση αυτή, ο εργολάβος (ΚΔΑΥ) πετάει τα σκουπίδια σε κάποια τρύπα λατομείου. Συνήθως, στην τρύπα του Μαρκόπουλου ή σε τρύπες στον Ασπρόπυργο (πάνω από την Αττική Οδό, στην θέση Φίχθη) ή στα Μέγαρα.
Κι εδώ αρχίζουν οι όροι μαφίας, όπως επισήμανε στο skai.gr, το στέλεχος του ελεγκτικού μηχανισμού, με μπράβους και τσιλιαδόρους.
Αρκετές φορές οι ελεγκτικοί μηχανισμοί επιχείρησαν να πιάσουν τους δράστες επ΄ αυτοφώρω χωρίς αποτέλεσμα, αφού και σε όλες τις «τρύπες» υπάρχουν τσιλιαδόροι σε 24ωρη βάση, που ενημερώνουν για κάθε άτομο ή όχημα που πλησιάζει. Η απόρριψη γίνεται συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες, οπότε οποίος «μη έχων εργασία» επιχειρήσει να πλησιάσει γίνεται αμέσως αντιληπτός.
Υπάρχουν περιστατικά που ελεγκτές του δημοσίου απειλήθηκαν ευθέως, ενώ αρκετά στοιχεία ή αναφορές βρίσκονται στα χέρια της Δικαιοσύνης και για την ακρίβεια, στην Εισαγγελία Περιβάλλοντος. Σοβαρές , επίσης, καταγγελίες έχουν γίνει και στην Αστυνομία Περιβάλλοντος, που όμως λόγω έλλειψης μέσων και προσωπικού αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Σε μια μάλιστα περίπτωση, για την υφιστάμενη σχέση «διαπλοκής» συγκεκριμένου ενός Δήμου της περιφέρειας και ΚΔΑΥ είχε ενημερωθεί αρμόδιος παράγοντας της Πολιτείας (πολιτικός παράγοντας), ο οποίος όχι μόνον αρνήθηκε να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια, αλλά και «κατσάδιασε» τους ελεγκτές.
