Η Νεκρά Θάλασσα πεθαίνει και ο καλλιτέχνης Spencer Tunick χρησιμοποιεί αμφιλεγόμενες φωτογραφίες ομαδικού γυμνού για να τραβήξει την προσοχή μας. Σε μια συνέντευξη Τύπου παρουσίασε μια σειρά φωτογραφιών που απεικονίζουν 15 γυμνά μοντέλα, τα οποία αλληλεπιδρούν με τις καταβόθρες που καταστρέφουν το έδαφος γύρω από τη Νεκρά Θάλασσα.
Οι φωτογραφίες του Tunick απεικονίζουν μια αντισυμβατική καλλιτεχνική δράση παρόμοια με τη διαδήλωση των 100 γυμνών γυναικών έξω από το Εθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, τον περασμένο Ιούλιο. Οπως αναφέρει, «300 άτομα έκαναν αίτηση για να συμμετάσχουν σε αυτό το πρότζεκτ, αλλά διάλεξα μόνο 15. Δεν είχαμε άδεια, οπότε κινηθήκαμε αιφνιδιαστικά. Το κάναμε κρυφά για να μη μας εμποδίσουν και να μην προσελκύσουμε διαδηλωτές». Ο Tunick τοποθετεί τα μοντέλα σε σουρεάλ σχηματισμούς γύρω από τις καταβόθρες, τα θάβει
ακόμη και στην άμμο, ώστε «το θέμα να μας αγγίξει». Τα μοντέλα, όμως, δεν εκτέθηκαν ποτέ σε πραγματικό κίνδυνο, ακόμη και στον συμβολισμό των φωτογραφιών.
«Δεν είναι τόσο παγιδευμένα όσο είναι εκτός τόπου, όπως στον σουρεαλισμό του Magritte».
Μια καταβόθρα στη Νεκρά θάλασσα.
Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τη Νεκρά Θάλασσα. Σύμφωνα με τη Γεωλογική Υπηρεσία του Ισραήλ, οι καταβόθρες είναι το αποτέλεσμα της άντλησης νερού από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας και τον Ιορδάνη ποταμό, στην οποία προβαίνουν το Ισραήλ και η Ιορδανία και η οποία οδηγεί στην απώλεια ενός μέτρου νερού κάθε χρόνο. Ο επικεφαλής του Κέντρου
Διαχείρισης των Διασυνοριακών Υδάτων του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Σπουδών Arava, Clive Lipchin, εκτιμά πως έχουν εμφανιστεί πάνω από 10.000 καταβόθρες από τη δεκαετία του ’90, ενώ άλλοι μιλούν για 3.000. Βάσει του υπολογισμού του Lipchin, εμφανίζεται σχεδόν μία καταβόθρα την ημέρα και καθεμία εκφράζει την πιθανότητα κατάρρευσης μιας κοντινής κατοικίας, ενός πολυτελούς καταλύματος ή ενός δρόμου. «Όνομα και πράγμα», αναφέρει ο Lipchin. «Η θάλασσα πραγματικά πεθαίνει».
κολλάει ο Tunick. Έγινε διαβόητος το 2011 μετά την παρουσίαση μιας σειράς φωτογραφιών στη Νεκρά Θάλασσα και συγκεκριμένα στη Mineral Beach (που δεν υπάρχει πια, λόγω της μείωσης του όγκου του νερού). Σε αυτές τις φωτογραφίες απεικονίζονται 1.200 γυμνά σώματα να επιπλέουν. Όταν παρουσίασε τις σουρεαλιστικές εικόνες, προκάλεσε δέος στους θαυμαστές του και οργή στους συντηρητικούς της περιοχής.
Κάποιος Ισραηλινός νομοθέτης, μάλιστα, πρότεινε ένα σχέδιο νόμου με το όνομα The Spencer Tunick Law, που απαγόρευε τον γυμνισμό για καλλιτεχνικό σκοπό. Ο νόμος δεν πέρασε, αλλά από τότε ο Tunick θεωρείται ταραχοποιό στοιχείο για πολλούς Ισραηλινούς. Τώρα χρησιμοποιεί την επιρροή του στα ΜΜΕ για να αναδείξει ένα θέμα οικολογικής και προσωπικής σημασίας.
Spencer Tunick, Νεκρά Θάλασσα, 2011
«Το πάθος μου για τη Νεκρά θάλασσα ξεκινάει από τότε που ήμουν παιδί», αναφέρει ο Tunick. Επισκεπτόταν συχνά τους παππούδες του, οι οποίοι μετακόμισαν στην περιοχή
στα τέλη του ’60. «Πρόκειται για το ίδιο ενδιαφέρον που έχει κάποιος στις ΗΠΑ
για τα θαυμάσια φυσικά στοιχεία όπως τα δάση σεκόγιας. Αν πέθαιναν οι σεκόγιες,
ο κόσμος θα έκανε κάτι μαζικά για να το αποτρέψει».
Ο στόχος του Tunick είναι να προκαλέσει συζήτηση γύρω από το θέμα ώστε η ισραηλινή κυβέρνηση να παρακινηθεί και να λάβει δράση, το οποίο σύμφωνα με τον Lipchin θα συνεπαγόταν την άντληση ενός δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων νερού –που
ισοδυναμεί με τη μισή ετήσια κατανάλωση του Ισραήλ– από τη Μεσόγειο και τη διοχέτευσή
του στη Νεκρά Θάλασσα. Ο Lipchin οραματίζεται ένα υπόγειο τούνελ σαν την υποθαλάσσια σήραγγα της Μάγχης που ενώνει το Παρίσι με το Λονδίνο, που θα μπορεί επίσης να παράγει υδροηλεκτρική ενέργεια για τη λειτουργία μιας μονάδας αφαλάτωσης που θα φέρνει περισσότερο καθαρό νερό στο Ισραήλ και την Ιορδανία.
Spencer Tunick, Νεκρά Θάλασσα, 2011.
Ο Lipchin, που υπερασπίζεται τη Νεκρά θάλασσα τα τελευταία 15 χρόνια, παραδέχεται
πως αυτό το σχέδιο έχει ελαττώματα. Διατηρεί αμφιβολίες ακόμη και για τη μείξη
των χημικών συνθέσεων των δυο θαλασσών, όμως είναι ακράδαντα πεπεισμένος πως
κάτι πρέπει να γίνει σύντομα. «Οι μηχανικοί γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν.
Μπορεί να γίνει και έχει γίνει σε άλλα μέρη του κόσμου», αναφέρει. Πιστεύει πως
η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Ιορδανίας να χτίσουν τον αγωγό μεταξύ της Ερυθράς
και της Νεκράς θάλασσας προχωρά πολύ αργά για να μπορέσει να διασώσει τη
θάλασσα. «Δεν γίνεται τίποτα», αναφέρει. «Κάθε χρόνο η στάθμη του νερού
μειώνεται κατά ένα μέτρο και σχηματίζονται περισσότερες καταβόθρες».
Οι δημοσιογράφοι κατά τη συνέντευξη Τύπου έδειξαν έκπληκτοι όταν άκουσαν πως οι καταβόθρες αποτελούν ακόμη πρόβλημα, παρά τα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδαTimes of Israelκαι περιγράφουν την κατάσταση. Αν είναι έτσι, η Νεκρά Θάλασσα έχει σοβαρό πρόβλημα δημοσίων σχέσεων. Ας ελπίσουμε πως τέτοιου είδους καλλιτεχνικές
δράσεις μπορούν να λύσουν το πρόβλημα.
Spencer Tunick, Νεκρά Θάλασσα, 2011.
Spencer Tunick, Νεκρά Θάλασσα, 2011.
