Φιλιώ Χαϊδεμένου, η “Γιαγιά Φιλιώ” της Νέας Φιλαδέλφειας, γεννήθηκε από Ναξιώτη -την καταγωγή- πατέρα και μητέρα Σμυρνιά, στα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Το 1922 με τον διωγμό, ήρθε στην Ελλάδα με τη μητέρα της Κιουρανιώ και το μικρότερο αδελφό της Αντώνη.
«Οσο ζω κι αναπνέω δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλώ για όσα ζήσαμε οι Ελληνες της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας, με τη Φωτιά, τον διωγμό, τον ξεριζωμό μας από τα άγια χώματα, την καταδίκη σε προσφυγιά . Αυτά τα μάτια ώσπου να κλείσουν, θα βλέπουν μπροστά τους τα όσα έγιναν, και δεν συμφέρουν, και το στόμα μου θα μιλά για το άδικο του Ελληνισμού και θα ζητά την επιστροφή εκεί που είδαμε το φως, που μεγαλώσαμε, προκόψαμε, για να χαθούν όλα μέσα στον καπνό και στη φωτιά»
Η Φιλιώ Χαϊδεμένου, η υπεραιωνόβιος σταυροφόρος του νόστου, ήταν η ζωντανή μαρτυρία, η ασίγαστη λαλιά των προσφύγων της πρώτης γενιάς και δεν εφησύχαζε μόνο με τις αναμνήσεις της.
Είχε συγκεντρώσει συγκινητικά θυμητικά της πατρίδας και του ελληνικού πληθυσμού που αναγκάστηκε να μπει στα καράβια της προσφυγιάς, δικά της και όσα μπόρεσε να βρει. Εικονίσματα, κεντήματα, στολίσματα, διπλώματα, ένα έργο ζωής που ήθελε μια στέγη γι’ αυτή τη συλλογή-απόδειξη του βίαιου ξεριζωμού.
«Αυτό είναι το όνειρό μου», είχε πει σε συνεντεύξεις και τηλεοπτικές εκπομπές, «και δεν πρόκειται να πεθάνω αν δεν γίνει…». Και τα κατάφερε…
Με πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή, τον οποίο είχε συναντήσει και προτρέψει η “γιαγιά Φιλιώ” να βοηθήσει στην πραγματοποίηση του ονείρου της, στις 2 Απριλίου 2007 εγκαινιάστηκε στον 2ο όροφο του Π.Π.Ι.Ε.Δ. στη Νέα Φιλαδέλφεια, το Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού “Φιλιώ Χαϊδεμένου”!
Και 2 μήνες μετά (6/6/2007) η “γιαγιά” έφυγε ήσυχα και πλήρης ημερών (108 ετών) έχοντας κρατήσει την υπόσχεσή της, να δει το μουσείο ζωντανή!
Δείτε: «ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ»: Βίντεο & Ρεπορτάζ από τη συγκλονιστική επίσημη πρεμιέρα στο Θέατρο Βεάκη!
