Οι δήμοι και οι επιχειρήσεις τους αποτελούν τις κύριες εστίες διαφθοράς στον δημόσιο τομέα για ακόμα μία χρονιά, όπως προκύπτει από την Εκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ) για το 2017, ενώ οι περισσότερες παρανομίες-παρατυπίες εντοπίστηκαν έπειτα από καταγγελίες που αφορούσαν αναθέσεις έργων, προμήθειες, σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, δόμηση και χωροταξία, καθώς και τη διαδικασία χορήγησης αδειών σε καταστήματα υγιειονομικού ενδιαφέροντος.
Την ίδια ώρα, όπως επεσήμανε κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΕΔΔ, καθηγητής Νομικής ΔΠΘ Δημοσθένης Κασσαβέτης, από τους 60 συνολικά ελέγχους περιουσιακής κατάστασης δημοσίων υπαλλήλων που διενεργήθηκαν την περίοδο 2015-2017, προέκυψαν συνολικά 13 εκατομμύρια ευρώ που δεν δικαιολογούνταν από νόμιμα και εμφανή εισοδήματα των ελεγχθέντων.
To 2017, στο ΣΕΕΔΔ υποβλήθηκαν 2.805 καταγγελίες από τις οποίες εξετάστηκαν 1.567, 1.046 τέθηκαν στο αρχείο, εκδόθηκαν 440 εντολές ελέγχου, ενώ 81 καταγγελίες καταχωρίστηκαν σε ηλεκτρονική πλατφόρμα για να συσχετιστούν με ομοειδείς τους. Από τους 324 ελέγχους -επιθεωρήσεις που διενεργήθηκαν, η πλειοψηφία τους (68,83%) προέκυψε μετά καταγγελία πολίτη. Πάνω από το 54% των ελέγχων διενεργήθηκε σε ΟΤΑ Α΄ βαθμού και τις επιχειρήσεις τους για θέματα που αφορούσαν κυρίως σε υποθέσεις ανάθεσης έργων, προμηθειών, σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, δόμηση και χωροταξία καθώς και τη διαδικασία χορήγησης αδειών σε καταστήματα υγιειονομικού ενδιαφέροντος.
Οπως προκύπτει από τις προτάσεις που συνέταξε το ΣΕΕΔΔ προς τους αρμόδιους φορείς, κατά τη διάρκεια των ελέγχων, αναδείχθηκαν το πρόβλημα των παρανομιών (26,30% των προτάσεων) αλλά και το πολύπλοκο των διοικητικών διαδικασιών στο Δημόσιο (47,41%).
Περαιτέρω, ως προς τις πειθαρχικές ευθύνες δημοσίων υπαλλήλων, σε μία στις τρεις υποθέσεις που ελέγχθηκαν διαπιστώθηκε ότι υφίστανται παρανομίες ή παραλείψεις οργάνων της διοίκησης. Πάνω από το 55% των λειτουργών για τους οποίους προτάθηκε η άσκηση πειθαρχικής δίωξης προέρχεται από τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού και τις επιχειρήσεις τους. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι για ποσοστό άνω του 30% των αιρετών που ελέγχθηκαν, προέκυψαν σοβαρές ενδείξεις τέλεσης πειθαρχικών παραπτωμάτων. Οι περισσότεροι αιρετοί (81) για τους οποίους διαπιστώθηκε παραβατική συμπεριφορά σε σχέση με το προσωπικό τους προέρχονται από τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού.
Πειθαρχικά όργανα
Πολλά προβλήματα εντόπισε το ΣΕΕΔΔ και ως προς τη λειτουργία των πειθαρχικών οργάνων. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι μονομελή πειθαρχικά όργανα παραπέμπουν ελάσσονος σημασίας πειθαρχικές υποθέσεις σε ανώτερα συλλογικά, μεταθέτοντας την πειθαρχική τους αρμοδιότητα, αλλά και περιπτώσεις μονομελών πειθαρχικών να επιβάλουν ποινές χαμηλότερες από τις προβλεπόμενες.
Τα συχνότερα πειθαρχικά παραπτώματα που αποδίδονται σε υπαλλήλους αφορούν αμέλεια-ατελή εκπλήρωση του υπηρεσιακού τους καθήκοντος, παράβαση καθήκοντος, αναξιοπρεπή συμπεριφορά, αδικαιολόγητη αποχή από την εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Ως προς τις προθεσμίες, σπάνια τηρείται το εικοσαήμερο που προβλέπει ο νόμος εντός του οποίου τα πειθαρχικά όργανα οφείλουν να αποφαίνονται αιτιολογημένα για την άσκηση ή μη πειθαρχικής δίωξης υπαλλήλου σε περίπτωση που υπάρχει και ποινική δίωξη εις βάρος του.
Ποια είναι τα προβλήματα των πολιτών
Η αγενής συμπεριφορά, η αναποτελεσματικότητα, η γραφειοκρατία, η διαφθορά, η κακοδιοίκηση και οι χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο, όπως προκύπτει από έρευνα που διενήργησε το ΣΕΕΔΔ κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.
Ιδιαίτερη αξία έχουν οι παραπάνω απαντήσεις με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων ήταν άνδρες (62%), δημόσιοι υπάλληλοι (41,37%), πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης (72,16%), ηλικίας άνω των 41 ετών (72,91%). Το 89,07% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι γνωρίζει το ΣΕΕΔΔ και το 64,5% έχει θετική άποψη για το έργο του. Ως προς τους τομείς που θα πρέπει να επικεντρώσει τη δράση του το Σώμα, οι ερωτηθέντες ιεράρχησαν ως πρώτο την Υγεία και μετά τις δημόσιες συμβάσεις και τα έργα, τις άδειες δόμησης και τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Τέλος, 22 δημόσιοι υπάλληλοι στις υπηρεσίες των οποίων διενεργήθηκε έλεγχος από το ΣΕΕΔΔ χαρακτήρισαν τον έλεγχο «εύστοχο και αποτελεσματικό», 10 έναν «έλεγχο ρουτίνας» και 5 «άστοχο και αναποτελεσματικό».
