1922-2022 ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ – ΟΗΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ
Το έτος 1922 αποτελεί έτος μνήμης, μέγα ιστορικό γεγονός με τον ξεριζωμό χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου της Μικράς Ασίας από τη γενέθλια γη τους. Αποτελεί για τον Ελληνισμό «ο Μαύρος Αύγουστος» της Μικρασιατικής
Καταστροφής, τη μεγαλύτερη συμφορά του Νεώτερου Ελληνισμού. Η Συνθήκη της Λωζάνης και η «επιβληθείσα ανταλλαγή πληθυσμών» (1922-1924) επέφερε μια σε βάθος κοινωνικό-πολιτική και πολιτισμική αλλαγή στη χώρα υποδοχής, την Ελλάδα.
Έλληνες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης και Αρμένιοι, όλοι Χριστιανοί, έφθασαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, ενώ άλλοι σφαγιάστηκαν ή δολοφονήθηκαν από τις στρατιές του Κεμάλ Ατατούρκ. Δυσχερέστατη εποχή για την Μητέρα Πατρίδα. Η Χώρα, με πληθυσμό τότε λιγότερο των 5 εκατομμυρίων, με οικονομικές δυσκολίες, δέχθηκε απότομα 1.200.000 πρόσφυγες κυρίως γυναίκες, γέροντες, παιδιά, οι περισσότεροι άνδρες εργάσιμες ηλικίας είχαν κρατηθεί ως όμηροι, από τις Τουρκικές Αρχές. Οι πρόσφυγες έφθασαν στην Ελλάδα εξαθλιωμένοι από τις κακουχίες, τους διωγμούς, βρήκαν συμπαράσταση και ασυλία από την τότε Ελληνική κοινωνία, με την πάροδο δε των ετών εντάχθηκαν πλήρως σε αυτήν. Αληθεύει ότι οι πρόσφυγες αποτελούν σε παγκόσμιο επίπεδο μια ευάλωτη ομάδα, ξεριζώνονται από τον εχθρό που παραβιάζει τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Η Κοινωνία των Εθνών (League of Nations) υπήρξε ο πρώτος Διεθνής Οργανισμός ιδρυθείς το 1919 μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σαν αποτέλεσμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών με πρωτοβουλία των Ηνωμ. Πολιτειών. Η Κ.Ε. υπήρξε η πρώτη προσπάθεια συνεννόησης μεταξύ των Κρατών, για την Ειρήνη, την ασφάλεια , τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τη συλλογική ασφάλεια, τη διπλωματία. Η έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου απέδειξε τελικά ότι παρόλη την προσπάθεια των Κρατών-μελών (τα έτη 1934/35 είχαν ενταχθεί στην Κ.Ε. 58 χώρες-μέλη) για Ειρήνη, δεν απεφεύχθη η σύρραξη. Την Κ.Ε. αντικατέστησε το 1945 ο Ο.Η.Ε.
Στην επιτυχία της Κ.Ε. εντάσσονται η καταπολέμηση της δουλείας, η βοήθεια των προσφύγων, ιδιαίτερα την περίοδο από 1922-1926, κατά την πολεμική σύρραξη Ελλάδος-Τουρκίας, εισήγαγαν το διαβατήριο ΝΑΝΣΕΝ, ενός διεθνούς αναγνωρισμένου δελτίου ταυτότητας για τους απάτριδες πρόσφυγες. Στον Ο.Η.Ε. εντάσσεται και η Ελλάδα (1946) που αποτέλεσε ένα από τα 51 ιδρυτικά μέλη.
Ιδανικά του Ο.Η.Ε. Ειρήνη-Ανθρώπινα Δικαιώματα-Βοήθεια για τους Πρόσφυγες (Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες). Η 20η Ιουνίου κάθε έτους αποτελεί την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηνωμ. Εθνών, ιδρύθηκε επίσης το 1946, με στόχους του το τρίπτυχο Ειρήνη-Ασφάλεια-Ανθρώπινα δικαιώματα. Οι σκοποί του Συνδέσμου αναφέρονται στις Αρχές και τα ιδεώδη του Καταστατικού Χάρτου του Ο.Η.Ε. και η αποδοχή/υποστήριξή τους από τον Ελληνικό Λαό μέσα από Συνέδρια, Συμπόσια, Σεμινάρια, ομιλίες των μελών του σε διάφορους χώρους π.χ. σχολεία, ιδρύματα Νέων, Οργανισμούς κ.α. επίσης
Συνεργασία του ΕΣΗΕ με Οργανώσεις Νέων, ΜΚΟ, Δημόσιες Υπηρεσίες για την υγεία, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κ.α.
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 οι Έλληνες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, χώρα υποδοχής, βοήθησαν στην πολιτιστική διαμόρφωση της Ελλάδας, μεταφέροντας τη δική τους πολιτιστική κληρονομιά.
Στην Παγκόσμια ημέρα Προσφύγων τιμάται η δύναμη, το κουράγιο, η επιμονή εκατομμυρίων ξεριζωμένων ανθρώπων να ζήσουν αξιοπρεπώς στη χώρα υποδοχής τους.
Οι απόγονοι των Ελλήνων προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, 100 χρόνια μετά, 1922-2022, μεταφέρουν στη συλλογική τους συνείδηση, την ιστορική μνήμη των προγόνων τους, τις αναμνήσεις τους, τον πόνο του ξεριζωμού, της απελπισίας που βίωσαν οι δικοί τους, εκατό χρόνια πριν, εγκαταλείποντας σπίτι, οικονομικά αγαθά και τόπο διαμονής τους, σε αναζήτηση μιας ασφαλούς ειρηνικής ζωής.
Ως Ελληνικός Σύνδεσμος Ηνωμένων Εθνών (έτος ιδρύσεως 1946) η Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου απευθύνουμε φόρο τιμής, μνήμης αιώνιας στους εκατομμύρια ξεριζωμένους Έλληνες του Πόντου της Μικράς Ασίας που η μοίρα τους ρίζωσε έξω από την γενέθλια κοινωνία τους.
Δρ. Αναστασία-Βαλεντίνη Ρήγα
Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης
Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών
Έφορος Λαϊκου Παν/μιου της Εταιρείας των Φίλων του Λαού
