Η τραγική Μικρασιατική καταστροφή και η δραστική
συνδρομή του Ε.Ε.Σ. στη νοσηλεία των τραυματιών
και την περίθαλψη των προσφύγων.
*Άρθρο του DR. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ στο Επετειακό Τεύχος Μικρασιάτικου Ελληνισμού
Τον μοιραίο Αύγουστο τού 1922, καταρρέει και συντρίβεται, απρόσμενα κι αδόκητα, στα αιχμηρά, πυρίκαυστα κι αιματοβαμμένα πεδία της Μικρα σιατικής ενδοχώρας – μέσα σέ μια φοβερή κι ασύλληπτη πολεμική συμφορά κι εθνική τραγωδία του νεότερου Ελληνισμού – το θερμουργό, φλογερά και προαιώνιο όραμα της Ελληνικής Μικρασίας, που γαλούχησε μυσταγωγικά γενεές Ελλήνων, συμπαρασύροντας στην άφατη καταστροφή, τον δεινό αφανισμό και τον απάνθρωπο κι ανελέητο ξεριζωμό,, από πανάρχαιες πατρογονικές εστίες, τον μαρτυρικό και δύσμοιρο Ελληνικό κόσμο τής Ανα τολής, που σπεύδει πανικόβλητος, καταδιωκόμενος κι εξουθενωμένος στον οδυνηρό, περιπετειώδη κι εφιαλτικό δρόμο της προσφυγιάς, αναζητώντας εναγώνια τη σωτηρία και διάσωση στην ελεύθερη Πατρίδα.
Εκατοντάδες χιλιάδες “Έλληνες από τη Μικρασία και την Ανατολική Θράκη, διαφεύγοντες, περίτρομοι και καταπτοημένοι, την αμείλικτη αγριό τητα των Τούρκων διωκτών τους, την εξοντωτική αιχμαλωσία, την αδίστα κτη σφαγή και την ατίμωση, διαπεραιώνονται, άθλιοι και γυμνητεύοντες, με κάθε τρόπο, με κάθε μέσο, στην καθημαγμένη, από τον πόλεμο και την κα ταστροφή, νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα, πού θα τους προσφέρει, με πόνο και στοργή, κάθε δυνατή συμπαράσταση και προστασία. 0ι υπόλοι ποι, όσοι δεν θα κατορθώσουν ν’ απομακρυνθούν και να διαφύγουν έγκαιρα, θα αντιμετωπίσουν αναπόφευκτα το φρικιαστικό φάσμα της αιχμαλωσίας, του στυγνού εξανδραποδισμού, της αδυσώπητης καταναγκαστικής εργασίας και του θανάτου. Μερικοί θα διασωθούν, θλιβερά ανθρώπινα ράκη, ν’ ακολουθήσουν κι αυτοί αργότερα — με την εφαρμογή των όρων τής συνθή κης τής Λωζάννης του 1923, για την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών — την αλγεινή πορεία της «εξόδου» του πολύπαθου Ελληνισμού της Κεντρικής και Ανατολικής Μικρασίας προς την Ελληνική Πατρίδα.
Και ό Ε.Ε.Σ., κορυφαίος και ακαταγώνιστος παραστάτης κι επίκουρος τού Έθνους, σέ κάθε μεγάλη προσπάθεια, περιπέτεια και δοκιμασία του, αφού παρακολούθησε περήφανα, παράπλευρα κι άμεσα τη θριαμβευτική και νικηφόρα εξόρμηση τής ένδοξης Ελληνικής στρατιάς της Μικρασίας, και συμπορεύθηκε μαζί της, συντρέχοντας δραστήρια τις πολλαπλές υγειονομικές της ανάγκες, θ’ ακολουθήσει τώρα — παρήγορος κι ευεργετικός συμπα ραστάτης και συνοδοιπόρος — τ’ άτυχα και δυστυχισμένα υπολείμματά της στον δραματικό δρόμο τής υποχωρήσεως και της φυγής, μαζί με το πελώριο και ορμητικό κύμα των προσφύγων, για να συμβάλει αποφασιστικά στην πε ρίθαλψη κι επούλωση των πληγών τους.
Κατά τη ραγδαία και άτακτη υποχώρηση διαφόρων στρατιωτικών μονά δων και τμημάτων, οι Εθελόντριες Αδελφές Νοσοκόμες τού Ε.Ε.Σ. — πού τα είχαν συνοδεύσει ως τον Σαγγάριο ποταμό, το Εσκί-Σεχίρ, την Κιουτάχεια, το Τουμλού Μπουνάρ και το Αφιόν Καραχισάρ, υπηρετώντας στους μόνι μους και πρόσκαιρους υγειονομικούς σχηματισμούς τους — παρέχουν εκπλη κτικό παράδειγμα πατριωτισμού, αυτοθυσίας, γενναιότητας και τόλμης, με τη δραστήρια, ριψοκίνδυνη κι ακάματη φροντίδα και προσπάθεια διακομι δής και διασώσεως και του τελευταίου τραυματία.
Και, καθώς καταφθάνουν στην Ελλάδα, από το τέλος Αυγούστου 1922 και μετά — ύστερα από την αναπόφευκτα κι αναπότρεπτα βιαστική κι εσπευ σμένη εγκατάλειψη της Μικρασίας — μαζί με τα τραγικά λείψανα τού στρα τού μας, σωρεία τραυματιών και ασθενών τού πολέμου και μυριάδες εξαθ λιωμένων προσφύγων, και ανακύπτει τιτάνιο κι άμεσο, για την οικονομικά εξαντλημένη και πολιτικά κλυδωνιζόμενη Χώρα μας, το έργο της νοσηλείας των πρώτων και της περιθάλψεως των δεύτερων, ό Ε.Ε.Σ. αποδύεται, και πάλι, μ’ όλες τις δυνάμεις και τα οικονομικά μέσα που διαθέτει, σέ μια δρα στική κι εκτεταμένη προσπάθεια εξυπηρετήσεως τού Κράτους στην ταχύτερη και πληρέστερη, δυνατή, αντιμετώπιση των δύο κρίσιμων και καίριων τούτων προβλημάτων εθνικής και ανθρωπιστικής προτεραιότητας.
Στα πλαίσια της σύντονης κι εντεταμένης αυτής προσπάθειας, ο Ε.Ε.Σ., απευθύνει δριμύτατη διαμαρτυρία προς τον εδρεύοντα στη Γενεύη Διεθνή Σύνδεσμο των Ερυθρών Σταυρών (Ligue), το Διεθνές Κομιτάτο του Ερυθρού Σταυρού και τους αδελφούς ερυθροσταυρικούς Συλλόγους της υφηλίου, καταγγέλλοντας σ’ αυτούς και, διαμέσου τούτων, στην παγκόσμια κοινή γνώμη, τις διαπραχθείσες από τον Κεμαλικό στρατό ωμότητες και θηριωδίες σε βά ρος Ελληνικών και Χριστιανικών πληθυσμών τής Μικρασίας, και τη βάρβα ρη κι απάνθρωπη εκδίωξή τους από τις προαιώνιες εστίες τους.
Επικαλείται, συνάμα, με δραματική έκκλησή του προς την Ελληνική κοινωνία, τους ομογενείς του εξωτερικού, τη διεθνή ερυθροσταυρική Κοινότητα και την εδρεύουσα στη Νέα Υόρκη μεγάλη φιλανθρωπική Οργάνωση «Near Εast Relief Fund», την επείγουσα οικονομική συμπαράσταση και αρω γή τους, για την αποτελεσματικότερη προώθηση και πραγμάτωση τού νέου έκτακτου, δυσχερέστατου και πολυσήμαντου έργου του.
Η έκκληση του Ε.Ε.Σ. βρίσκει γενική και γενναιόδωρη ανταπόκριση, τόσο μεταξύ των Ελλήνων, που θλίβονται βαθύτατα για την απροσδόκητη εθνική συμφορά — Ιδιαίτερα μεταξύ των Ελληνικών κοινοτήτων της Αμερι κής —όσο και μεταξύ ανθρωπιστικών Οργανώσεων και Σωματείων της αλ λοδαπής και διαφόρων ερυθροσταυρικών Συλλόγων — ειδικότερα από μέρους του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού — με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση, ως το τέλος τού 1922, τού ποσού των 3.212.488 δραχμών, στο οποίο θα προ στεθεί, κατά το 1923, το ποσό των 1.685.516 δραχμών.
Σε επιδίωξη παροχής δραστικής επικουρίας προς τη Στρατιωτική Υγειο νομική Υπηρεσία, για τη νοσηλεία των τραυματιών και ασθενών τον πολέ μου, ο Ε.Ε.Σ:
-Εντατικοποιεί τη λειτουργία του συγκροτηθέντος από το 1921 Μόνιμου Νοσοκομείου του στη Χίο, 250 κλινών, και των Ιδρυθέντων στην πόλη Ιατρείων του, για την πληρέστερη ανταπόκρισή τους στις αυξημένες νοσηλευτικές ανάγκες.
-Εγκαθιστά επειγόντως, στο στεγαζόμενο στο Μαράσλειο Χημείο της Αθήνας 4ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο, πλήρως οργανωμένο Χειρουργικό τμήμα, με δ/ντη τον Σύμβουλο του Συλλόγου, εφ. αρχίατρο, καθηγητή Κωνστ. Μέρμηγκα, προς διευκόλυνση του θεραπευτικού του έργου.
-Συντρέχει τη στέγαση Θεραπευτικού τμήματος τής Στρατιωτικής Υyειο νομικής Υπηρεσίας στο Νοσοκομείο της Αθήνας «Ευαγγελισμός», παρα χωρώντας, για το σκοπό τούτο, τις αναγκαίες κλίνες, τα απαραίτητα Ιατρικά και χειρουργικά εργαλεία και άφθονο νοσηλευτικό υλικό.
-Ενισχύει τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία της Αθήνας και επαρχιακών πό λεων, με σημαντικότατο αριθμό πεπειραμένων κι επίλεκτων Εθελοντριών Αδελφών Νοσοκόμων του, για τη θετικότερη εξυπηρέτηση των εντεταμένων νοσηλευτικών προσπαθειών τους.
-Εφοδιάζει, τέλος, τα Στρατιωτικά Νοσοκομεία της χώρας με επαρκείς ποσότητες φαρμάκων και νοσηλευτικών ειδών, προερχόμενων από τα αποθέ ματά του, νέες προμήθειές του, και δωρεές.
DR. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
