ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η Φιλαδέλφεια υπήρξε πόλη της Λυδίας στη Μικρά Ασία, βορειοδυτικά του όρους Τιμώλου. Θεμελιώθηκε το 189 π.Χ. από το Βασιλιά Ευμένη Β΄, ηγεμόνα του Ελληνιστικού Βασιλείου της Περγάμου, ο οποίος της έδωσε το όνομα αυτό αφιερώνοντας την πόλη στον αγαπητό αδελφό και διάδοχό του Άτταλο Β΄Φιλάδελφο.
Η Φιλαδέλφεια υπήρξε η τελευταία Βυζαντινή πόλη της Ανατολίας που έπεσε στα χέρια των Οθωμανών. Παρέμενε ανεξάρτητη πόλη υπό την επιρροή των ιπποτών της Ρόδου, όταν το 1390 κατελήφθη από τον Οθωμανό Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄. Δώδεκα χρόνια αργότερα, το 1402, κατελήφθη από τον εκτουρκισμένο Μογγόλο κατακτητή Ταμερλάνο, ο οποίος νίκησε τον Οθωμανό Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄. Τελικώς η πόλη περιέρχεται στην κυριαρχία των Τούρκων, οπότε και μετονομάζεται σε Alaşehir, δηλαδή “Χώρα του Θεού”, είτε άλλως “Ωραία Πόλη”. Απελευθερώνεται από τον Ελληνικό Στρατό το 1920, για να περιέλθει και πάλι στα χέρια των Τούρκων τον Αύγουστο του 1921.
Η Φιλαδέλφεια κατέστη πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, με αρκετούς ναούς, σχολεία, βιβλιοθήκη και αρχαιολογικό μουσείο. Οι κάτοικοί της γνώρισαν τον Χριστιανισμό από το κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου. Αναφέρεται, στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, ως μία από τις επτά εκκλησίες της Ασίας. Ως χαρακτηριστικό γνώρισμα της άνθησής της προσομοιάζεται και λαμβάνει ακόμα και την προσωνυμία “Μικραί Αθήναι”.
Οι Έλληνες κάτοικοί της την εγκατέλειψαν οριστικά, συνεπεία της Μικρασιατικής καταστροφής. Αρκετοί εξ αυτών, ερχόμενοι στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής. Στη σημερινή πόλη Alaşehir διαβιούν περίπου σαράντα πέντε χιλιάδες κάτοικοι. Στην Τουρκία το όνομά της είναι σχεδόν συνώνυμο με την παραγωγή της, της σουλτανίνας, του πιο διάσημου προϊόντος αυτής. Συνδέεται σιδηροδρομικά με τη Σμύρνη, από την οποία απέχει εκατόν πέντε χιλιόμετρα.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1927, οι πρόσφυγες διωγμένοι αυτή τη φορά συνεπεία της πυρκαγιάς του Γηροκομείου, από τις προσφυγικές παράγκες των Αμπελοκήπων, εγκαθίστανται στον “Ποδονίφτη”, σημερινή περιοχή της Φιλαδελφείας, συνοικία του Δήμου Αθηναίων. Μέσα σε αμπελώνες και ανάμεσα σε δύο ποταμούς, τον Κηφισό και τον Ποδονίφτη, οι νέοι κάτοικοι «ξεριζωμένοι πρόσφυγες», δημιούργημα της εθνικής τραγωδίας του 1922, θέτουν τα θεμέλια της νέας τους γης.
Η εν λόγω περιοχή έχει κτιριακά περατωθεί, παρά ταύτα δεν υπάρχουν ακόμα έργα υποδομής, μονάχα κάποιοι διαμορφωμένοι υποτυπωδώς δρόμοι. Σημειώνεται ότι η ύδρευση της πόλεως γίνεται πραγματικότητα μόλις το 1930, με απόφαση του Υπουργείου Προνοίας, στα εγκαίνια της οποίας παρευρισκόταν και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος ΣΤ΄.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι πρόσφυγες σύντομα διέμεναν σε κατοικίες, τετρακατοικίες ή διπλοκατοικίες, ομοιόμορφες διώροφες, δομημένες κατά τα πρότυπα αγγλικών κωμοπόλεων.
Με την εγκατάσταση των προσφύγων παρουσιάζεται και το ενδιαφέρον για τη δημιουργία των πρώτων βιοτεχνικών μονάδων. Ειδικότερα η βιοτεχνική ανάπτυξη της Νέας Φιλαδέλφειας στηρίζεται απαρχής – σχεδόν αποκλειστικά – στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, γνώριμο στις “αλησμόνητες πατρίδες”.
Ως φαίνεται, οι πρόσφυγες συνέβαλαν με το δικό τους τρόπο στην ελληνική οικονομία, καθώς και σε αναδιαρθρώσεις σε σημαντικούς κοινωνικούς και πολιτισμικούς τομείς. Σε αυτή τη συμβολή τους πρωταρχικό ρόλο κατείχαν η πνευματική και ηθική ενότητα των προσφύγων, τα οποία γνωρίσματα ενισχύθηκαν με τη διάθεση και επιδίωξη των γηραιότερων Μικρασιατών να προβάλουν και να κληροδοτήσουν στους νεότερους την παράδοση του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.
