“Μια ζωή αφιερωμένη στην Επιστήμη – Οι μαύρες τρύπες – Μύθος ο Παράδεισος – Απειλή οι εξωγήινοι – Το μεγαλύτερο ανθρώπινο ελάττωμα”…
Στίβεν Χόκινγκ απεβίωσε σήμερα, σε ηλικία 76 ετών, αναφέρει ανακοίνωση που υπογράφουν τα παιδιά του:
«Αισθανόμαστε τεράστια θλίψη για τον θάνατο του αγαπημένου μας πατέρα», ο οποίος «ήταν σπάνιος άνθρωπος» και «σπουδαίος επιστήμονας, το έργο του οποίου θα ζήσει για πολλά χρόνια ακόμη», τόνισαν τα παιδιά του κοσμολόγου, η Λούσι, ο Ρόμπερτ και ο Τιμ, στην ανακοίνωση που μετέδωσε το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων Press Association.
«Το θάρρος του, η επιμονή του, η ευφυία και το χιούμορ του ενέπνευσαν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μια φορά είχε πει “δεν θα ήταν και πολύ σπουδαίο αυτό το σύμπαν, αν δεν ήταν το σπίτι των ανθρώπων που αγαπάς”. Θα μας λείπει για πάντα», σύμφωνα με την ανακοίνωση των παιδιών του, την οποία αναμετέδωσε επίσης το BBC.
Μια ζωή αφιερωμένη στην Επιστήμη
O Στήβεν Χόκινγκ ήταν Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Μεταξύ των σημαντικών επιστημονικών εργασιών του ήταν μια συνεργασία με τον Ρότζερ Πένροουζ επάνω σε θεωρήματα βαρυτικής μοναδικότητας στα πλαίσια της γενικής σχετικότητας και η θεωρητική πρόβλεψη ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, που συχνά καλείται ακτινοβολία Χόκινγκ.
O Χόκινγκ ήταν ο πρώτος που εξέθεσε μια κοσμολογία που εξηγήθηκε από μια ένωση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας και της κβαντικής μηχανικής. Υπήρξε φανατικός υποστηρικτής της ερμηνείας πολλών κόσμων της κβαντικής μηχανικής.
Μάλιστα, ο ίδιος είχε πει ακόμη στη βρετανική δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση πως πίστευε ότι η σημαντικότερη ανακάλυψή του ήταν πως οι μαύρες τρύπες δεν είναι «εντελώς μαύρες», κάτι που ίσως βοηθήσει να «καταλάβουμε πώς μπορεί να λυθούν τα παράδοξα μεταξύ κβαντομηχανικής και γενικής σχετικότητας».
Μόλις στα 32 του, εξελέγη τιμητικά μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Βρετανίας και πέντε χρόνια αργότερα καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, στην πιο διάσημη πανεπιστημιακή έδρα της Βρετανίας – αν όχι όλου του κόσμου- που κάποτε κατείχαν ο Ισαάκ Νεύτων και ο Πολ Ντιράκ. Έμεινε σε αυτή τη θέση για 30 χρόνια και μετά έγινε διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής Κοσμολογίας του ιστορικού πανεπιστημίου.
Έγινε αποδέκτης του Προεδρικού Μεταλλίου της Ελευθερίας, το υψηλότερο πολιτικό βραβείο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Χόκινγκ συνέταξε εργασίες εκλαϊκευμένης επιστήμης, στις οποίες συζητούσε τις θεωρίες και την κοσμολογία του γενικά. Το βιβλίο του A Brief History of Time (Το Χρονικό του Χρόνου) έμεινε στη λίστα με τα best-seller της Βρετανικής Sunday Times για 237 εβδομάδες σπάζοντας ρεκόρ ενώ πούλησε πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα.
Χτυπημένος στα 21 του από τη νόσο του κινητικού νευρώνα (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση), η οποία σταδιακά προκάλεσε την πλήρη παράλυση του σώματός του, τον καθήλωσε σε αναπηρικό αμαξίδιο και τον ανάγκασε να χρησιμοποιεί φωνή παραγόμενη από υπολογιστή για να επικοινωνεί, είχε παραδεχθεί με το συνηθισμένο φλεγματικό του χιούμορ στο BBC ότι ποτέ του δεν περίμενε πως θα έφτανε τα 75.
Το 2014 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Το χρονικό της ζωής μου.
Ο Χόκινγκ είχε παντρευτεί δύο φορές και είχε τρία παιδιά. Ειδικότερα παντρεύτηκε τη συμφοιτήτριά του Τζέιν Γουάιλντ το 1965 (δύο χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου του) και έκαναν τρία παιδιά, αλλά χώρισαν το 1991, καθώς η κατάστασή της υγείας του εκ των πραγμάτων έκανε τρομερά δύσκολες τις συνθήκες του γάμου. Η γυναίκα του έγραψε αργότερα ότι είχαν καταντήσει «αφέντης» και «σκλάβα».
Το 1995 ο Χόκινγκ παντρεύτηκε μία από τις νοσοκόμες του, την Ελέιν Μέισον, ένας γάμος που διήρκεσε 11 χρόνια και στη διάρκεια του οποίου η αστυνομία κλήθηκε να διερευνήσει κατηγορίες για επιθέσεις που δέχθηκε ο Χόκινγκ από τη σύζυγό του. Όμως ο ίδιος αρνήθηκε κάτι τέτοιο και η αστυνομία αναγκάσθηκε να σταματήσει τις έρευνες.
Όπως δήλωσε ο φυσικός Μίτσιο Κάκου στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», «από την εποχή του ‘Αλμπερτ Αϊνστάιν είχε να υπάρξει ένας επιστήμονας που να έλξει τόσο πολύ τη φαντασία του κοινού και να γίνει αγαπητός σε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο».
Οι μαύρες τρύπες
Από επιστημονική άποψη, ο Χόκινγκ θα μείνει μάλλον στα χρονικά της επιστήμης, επειδή έθεσε ένα ασυνήθιστο ερώτημα: Πότε μια μαύρη τρύπα δεν είναι μαύρη; Όταν εκρήγνυται, ήταν η απάντησή του.
Το πρώτο του επιστημονικό επίτευγμα, σύμφωνα με τη «Guardian», ήλθε το 1970, όταν μαζί με τον Ρότζερ Πενρόουζ εφάρμοσαν τα μαθηματικά των μαύρων οπών σε όλο το σύμπαν και έδειξαν ότι υπήρχε μια μοναδική περιοχή άπειρης καμπυλότητας στο χωροχρόνο, από όπου προέκυψε η αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ).
Το 1974 χρησιμοποίησε την κβαντική θεωρία για να δηλώσει ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν θερμότητα, άρα χάνουν ενέργεια και τελικά «πεθαίνουν», με μια πολύ αργή διαδικασία που μπορεί να χρειασθεί περισσότερα χρόνια από όλη την ηλικία του σύμπαντος. Η πρότασή του ότι οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία με μορφή θερμότητας, πυροδότησε μια μακρά διαμάχη στην κοσμολογία.
Σύμφωνα με τον Χόκινγκ, αυτό σήμαινε ότι όλες οι πληροφορίες που πέφτουν μέσα στη μαύρη τρύπα, θα χάνονται για πάντα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με έναν από τους νόμους της κβαντικής θεωρίας, με αποτέλεσμα να έλθει σε σύγκρουση με τους περισσότερους συναδέλφους του.
Ο Χόκινγκ στη συνέχεια άλλαξε άποψη και υποστήριξε ότι οι πληροφορίες αποθηκεύονται στον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας και μετατρέπονται σε ακτινοβολία ξανά, η οποία εκπέμπεται από τη μαύρη τρύπα. «Παραδέχομαι ότι ίσως η απώλεια της πληροφορίας δεν συμβαίνει», φώναξε μια μέρα δυνατά με την ηλεκτρική φωνή του στους φοιτητές του μέσα σε ένα παμπ.
Το 1982 ήταν από τους πρώτους που έδειξαν ότι οι κβαντικές διακυμάνσεις οδήγησαν -μέσω της διαδικασίας του κοσμικού πληθωρισμού- στη δημιουργία και εξάπλωση των γαλαξιών στο σύμπαν.
Αν και δεν κατάφερε – ή δεν πρόλαβε- να πάρει το Νόμπελ, είχε τιμηθεί με πολλά άλλα σημαντικά βραβεία (‘Αλμπερτ Αϊνστάιν, Βολφ, Κόπλεϊ κ.α.). Επίσης, αρεσκόταν να βάζει επιστημονικά στοιχήματα με άλλους φυσικούς, αν και είχε μια τάση να τα χάνει, όπως, για παράδειγμα, όταν το 2012 έχασε 100 δολάρια, επειδή είχε στοιχηματίσει ότι ποτέ δεν θα ανακαλυπτόταν το μποζόνιο του Χιγκς – το οποίο βρέθηκε στο CERN λίγο μετά!
Ενεργά πολιτικοποιημένος
Τη 17η Μαρτίου του 1968, χιλιάδες ακτιβιστές γέμισαν τους δρόμους του Λονδίνου για να διαμαρτυρηθούν για τον πόλεμο του Βιετνάμ. Η πορεία είχε πάρει τεράστια έκταση. Ξεκινούσε απ’ την Trafalgar Square και έφτανε μέχρι την περιοχή Grosvenor Square, όπου βρισκόταν η αμερικάνικη πρεσβεία. Στην πρώτη γραμμή βρισκόταν η ηθοποιός και ακτιβίστρια Βανέσα Ρέγντκρεϊβ, ο δημοσιογράφος Ταρίκ Αλί και ο Στίβεν Χόκινγκ, που ακόμα περπατούσε με πατερίτσες….
Ως υποστηρικτής για πολλά χρόνια του Εργατικού Κόμματος, ο Χόκινγκ γνωστοποίησε τις απόψεις του πάνω σε διάφορα πολιτικά ζητήματα.
Το 2000 έκανε ένα αφιέρωμα για τον δημοκρατικό υποψήφιο πρόεδρο Αλ Γκορ, αποκάλεσε την εισβολή στο Ιράκ του 2003 ένα “έγκλημα πολέμου”, μποϊκόταρε ένα συνέδριο στο Ισραήλ λόγω ανησυχιών σχετικά με τις πολιτικές του έναντι των Παλαιστινίων, έκανε εκστρατεία για τον πυρηνικό αφοπλισμό ενώ υποστήριξε την έρευνα των βλαστικών κυττάρων, την καθολική υγειονομική περίθαλψη , καθώς και δράσεις για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής.
Μύθος ο Παράδεισος
Ο Χόκινγκ είχε δηλώσει ότι «δεν είναι θρησκευόμενος κατά τη συνήθη έννοια» και ότι πίστευε ότι «το Σύμπαν διέπεται από τους νόμους της επιστήμης. Οι νόμοι μπορεί να αποφασίστηκαν από τον Θεό, αλλά ο Θεός δεν παρεμβαίνει για να τους καταργήσει.»
Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα The Guardian, ο Χόκινγκ θεωρούσε την έννοια του Παραδείσου ως μύθο.
«Θεωρώ τον εγκέφαλο ένα κομπιούτερ που θα σταματήσει να δουλεύει, όταν τα μέρη του χαλάσουν. Δεν υπάρχει παράδεισος ή μεταθανάτια ζωή για τους χαλασμένους κομπιούτερ. Αυτό είναι ένα παραμύθι για τους ανθρώπους που φοβούνται το σκοτάδι» τόνισε.
Μάλιστα, με το βιβλίο του «Το Μεγάλο Σχέδιο» (μεταφρασμένο και στα ελληνικά) δήλωσε προκλητικά δεν χρειαζόταν καθόλου ο Θεός για να εξηγηθεί το σύμπαν – μια αθεϊστική δήλωση που ενόχλησε τους θρησκευόμενους.
Απειλή οι εξωγήινοι
Δήλωσε βέβαιος για την ύπαρξη ζωής και σε άλλους πλανήτες του αχανούς σύμπαντος. Όπως, έχει δηλώσει και σε παλαιότερες συνεντεύξεις και ομιλίες του είναι σχεδόν αδύνατο στο απέραντο σύμπαν να μην υπάρχουν ίχνη ζωής και σε άλλους πλανήτες….
Ωστόσο δήλωσε βέβαιος για την ύπαρξη ζωής και σε άλλους πλανήτες του αχανούς σύμπαντος. Σε παλαιότερες συνεντεύξεις και ομιλίες του τόνισε πάντα ότι είναι σχεδόν αδύνατο στο απέραντο σύμπαν να μην υπάρχουν ίχνη ζωής και σε άλλους πλανήτες….
Μάλιστα τόνισε στην ισπανική El Pais, πως αν υπάρχουν οι εξωγήινοι και φτάσουν ποτέ στην Γη τότε το ανθρώπινο είδος θα αντιμετωπίσει την μεγαλύτερη απειλή.
Συγκεκριμένα, ο επιστήμονας και καθηγητής στο Κέιμπριτζ ανέφερε: «Αν οι εξωγήινοι μας επισκεφθούν το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο. Μπορεί για την Ευρώπη το αποτέλεσμα να ήταν πολύ καλό, ωστόσο για τους ιθαγενείς όχι και τόσο. Επομένως, οι πιο εξελιγμένοι (τεχνολογικά) εξωγήινοι θα φτάσουν στη Γη με κατακτητικές διαθέσεις, με μοναδικό στόχο να δημιουργήσουν αποικιοκρατίες σε άλλους πλανήτες….
Το μεγαλύτερο ανθρώπινο ελάττωμα
“Το ανθρώπινο ελάττωμα που θα ήθελα να διορθώσω είναι η επιθετικότητα”, απάντησε ο αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ στον δημοσιογράφο που ρώτησε ποιο είναι το μεγαλύτερο ελάττωμα της ανθρωπότητας.
Και συνέχισε: “Η επιθετικότητα μπορεί να ήταν αναγκαία για την επιβίωση την εποχή των ανθρώπων των σπηλαίων για να βρουν περισσότερο φαγητό, γη ή ακόμα και σύντροφο για να αναπαραχθούν. Αλλά τώρα υπάρχει κίνδυνος να μας καταστρέψει όλους”.
Τόνισε ότι η επιθετικότητα σε συνδυασμό με τα πυρηνικά όπλα θα μπορούσαν να καταστρέψουν όχι μόνο τον σύγχρονο πολιτισμό, αλλά και να εξαφανίσουν τους ανθρώπους από τη γη….
Ένα χρόνο πριν, ο Χόκινγκ είχε πει ότι άλλη μία μεγάλη απειλή της ανθρωπότητας είναι η τεχνητή νοημοσύνη, καθώς αν αναπτυχθεί αρκετά, θα εξελίσσεται με ρυθμούς πολύ πιο γρήγορους απ’ την ανθρώπινη φύση και σύντομα θα την ξεπεράσει….
Τα λόγια της κόρης του
Η Λούσι Χόκινγκ είχε σχολιάσει στο BBC για τον πατέρα της όχι ως επιστήμονα αλλά ως άνθρωπο που αντιμετωπίζει και κάθε μέρα υπερβαίνει μία χρόνια ασθένεια:
«Οι άνθρωποι που έχουν ζήσει σε εμπόλεμες ζώνες, όσοι έχουν ζήσει σε ακραίες συνθήκες βρίσκουν τρομερά εμψυχωτική την επιμονή του και την μοναδική του ικανότητα να υπερβαίνει τον πόνο που κουβαλά και να επιδιώκει να επικοινωνεί στο υψηλότερο δυνατό σημείο με χιούμορ με όλους τους ανθρώπους παγκοσμίως»,
Η ζωή του σε ταινία βραβευμένη με Όσκαρ
Ο Χόκινγκ ήταν ένας από τους διασημότερους επιστήμονες στον κόσμο, ακόμα και πριν κυκλοφορήσει η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία “Η Θεωρία των Πάντων”, που εξιστορεί τη ζωή του με την πρώην γυναίκα του, Τζέιν….
Η ταινία Η Θεωρία των Πάντων βασίστηκε στην αυτοβιογραφία Travelling to Infinity: My Life with Stephen της Τζέιν Γουάιλντ Χόκινγκ η οποία περιγράφει τη σχέση της με τον πρώην σύζυγό της, Στίβεν Χόκινγκ καθώς και τη διάγνωσή του με τη νόσο του κινητικού νευρώνα και την επιτυχία στη φυσική.
Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Τζέιμς Μαρς και το σενάριο έγραψε ο Άντονι Μακάρτεν. Πρωταγωνιστούν ο – βραβευμένος με Όσκαρ- Έντι Ρέντμεϊν και η Φελίσιτι Τζόουνς, ενώ συμμετέχουν και οι Τσάρλι Κοξ, Έμιλι Γουάτσον, Σάιμον ΜακΜπέρνεϊ, Κρίστιαν Μακέι και Ντέιβιντ Θιούλις.