Σαν σήμερα συμπληρώθηκαν τα 113 χρόνια από τον θάνατο( 20 Σεπτεμβρίου του 1971) του Γιώργου Σεφέρη, του ποιητή και διπλωμάτη που διατηρούσε ανέκαθεν στενές σχέσεις με το BBC και ιδιαίτερα με την Ελληνική Υπηρεσία.
Ραδιοφωνικές Ομιλίες
H σχεδόν τακτική συνεργασία του μεγάλου μας ποιητή με το BBC χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’50, όταν δηλ. υπηρετούσε ως σύμβουλος στην Πρεσβεία της Ελλάδος στο Λονδίνο. Οι ραδιοφωνικές του ομιλίες από εκείνη την εποχή έχουν περιληφθεί τώρα στον δεύτερο και τον τρίτο τόμο των Δοκιμών του και αναφέρονται σε πολλά από τα αγαπημένα του θέματα, όπως είταν, λ.χ., ο Αγγελος Σικελιανός, ο Καβάφης, -δυό ποιητές που εκτιμούσε ιδαίτερα ο Σεφέρης–, οι σχέσεις ποίησης και κινηματογράφου και επίσης η ανακάλυψη από τον Σεφέρη του πρώτου έλληνα που έγραψε τις εντυπώσεις του από την Αγγλία: πρόκειται για τον Νίκανδρο Νούκιο από την Κέρκυρα που είχε επισκεφθεί την Αγγλία από το καλοκαίρι του 1545 ώς την άνοιξη του 1546, δηλ. προς το τέλος της βασιλείας του Ερρίκου του Η’.
Παρουσιάσεις του Σεφέρη στο BBC
Ομως, το BBC ήταν οικείος χώρος για τον Σεφέρη από τα τέλη κιόλας της δεκαετίας του ’40: ένας από τους πρώτους του μεταφραστές στα αγγλικά ήταν ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης που εργαζόταν τότε στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC, στο Bush House. Πριν από λίγα χρόνια, ο Νάνος Βαλαωρίτης είχε μιλήσει στο BBC για την ομολογουμένως μεγάλη επιτυχία που είχε στο εξωτερικό το βιβλίο Ο Βασιλιάς της Ασίνης και άλλα ποιήματα που είχε μεταφράσει ο ίδιος το 1948, σε συνεργασία με δύο άγγλους ποιητές, τον Lawrence Durrell και τον Bernard Spencer.
Στη δεκαετία του ’50 (αλλά και αργότερα) ακούστηκαν επίσης πολλές φορές από τη ραδιοφωνία του BBC απαγγελίες ποιημάτων του Σεφέρη από την ηθοποιό Ελσα Βεργή .
“Η εκπομπή μου στο ραδιόφωνο πληρώθηκε 58 λίρες”
Τον Δεκέμβριο του ’59, όταν ο Σεφέρης υπηρετούσε ως πρέσβυς της Ελλάδος στο Λονδίνο, το Τρίτο Πρόγραμμα του BBC μετέδοσε ένα ημίωρο πρόγραμμα που ήταν αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στο λογοτεχνικό του έργο. Στο πρόγραμμα αυτό ακούστηκαν απαγγελίες ποιημάτων του, — από τον ίδιο στα ελληνικά και από τους γνωστούς ποιητές Louis MacNeice και Cecil Day Lewis στα αγγλικά. Ο ίδιος ο Σεφέρης είχε εξηγήσει στους άγγλους ακροατές του για ποιό λόγο αποφάσισε να δόσει τον τίτλο Μυθιστόρημα στη σειρά των 24 ποιημάτων που είχε εκδόσει το 1935: ήταν, είπε, τα δυό του συνθετικά που τον έκαναν να διαλέξει τον τίτλο αυτού του έργου, -μύθος και ιστορία.
“Η εκπομπή μου στο ραδιόφωνο πληρώθηκε 58 λίρες”, είχε γράψει τότε ο Σεφέρης με καμάρι στο ημερολόγιό του, “σπάνια ήμουν τόσο περήφανος για χρήματα που κέρδισα.”
Το πρόγραμμα αυτό μεταδόθηκε ξανά στις 12 Ιουνίου 1960, λίγες δηλ. μετά την ανακήρυξη του Σεφέρη σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ. Ενα χρόνο αργότερα, το 1961, ο Σεφέρης τιμήθηκε στο Λονδίνο με το βραβείο “Φόιλ” και, το 1963, με το βραβείο Νόμπελ. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι χωρίς την ενεργό υποστήριξη όλων των ξένων (και ιδιαίτερα των άγγλων) φίλων του, που μετέφρασαν και επίσης προώθησαν το έργο του στο εξωτερικό, η Σουηδική Ακαδημία δεν θα γνώριζε επαρκώς την ποίηση του Σεφέρη για ν’αποφασίσει να τον τιμήσει με το βραβείο Νόμπελ.
Η δήλωση κατά της χούντας στις 28 Μαρτίου 1969
Αλλά και μετά το Νόμπελ συνεχίστηκε η συνεργασία του Γιώργου Σεφέρη με το BBC: o Σεφέρης , που είχε αποφασίσει να μη 
δημοσιεύσει νέα εργασία του σε εφημερίδες και περιοδικά μετά την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα στις 21 Απριλίου 1967, αποφάσισε τον Μάρτιο του 1969 να λύσει τη σιωπή του και να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου στο στρατιωτικό καθεστώς για την τραγωδία στην οποία οδηγούσε τη χώρα. Στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC έστειλε, λοιπόν, την ιστορική πλέον δήλωσή του κατά της χούντας.
Στα δύσκολα εκείνα για την Ελλάδα χρόνια ακούστηκαν πολλές φορές, από τις εκπομπές της Ελληνικής Υπηρεσίας του ΒΒC, ποιήματα του Σεφέρη από ηθοποιούς που ζούσαν τότε στο Λονδίνο. Από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC είχε επίσης ακουσθεί για πρώτη φορά, σε πρώτη εκτέλεση, και η καινούργια τότε δουλειά του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση Σεφέρη -τραγούδια που είχε έρθει να τραγουδήσει στο μικρό τότε στούντιο μας η Μαρία Φαραντούρη. Τη συνόδευαν δύο στελέχη της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC -o Τζον Θεοχάρης και, στο πιάνο, ο Χρήστος Πήττας.
Γιάννης Καραβίδας
